Eskiden Ebola kanamalı ateşi olarak bilinen Ebola virüsü hastalığı (EVD), insanları ve diğer primatları etkileyen ciddi, genellikle ölümcül bir hastalıktır. Ebola, yüksek ateşe yol açabilen, iç ve dış kanamalarla seyreden ve hayatı tehdit eden bir viral enfeksiyondur.
Virüs vahşi hayvanlardan (meyve yarasaları, kirpi ve insan olmayan primatlar gibi) insanlara bulaşır ve daha sonra insan popülasyonuna kan, salgılar, organlar veya enfekte olmuş insanların diğer vücut sıvıları ve yüzeylerle doğrudan temas yoluyla yayılır. Ve bu sıvılarla kontamine olmuş malzemeler (ör. nevresimler, giysiler).
Ortalama EVD vakası ölüm oranı% 50 civarındadır. Vaka ölüm oranları geçmiş salgınlarda% 25 ile% 90 arasında değişmiştir.
İlk EVD salgınları Orta Afrika’daki tropik yağmur ormanlarının yakınındaki uzak köylerde meydana geldi. Batı Afrika’daki 2014-2016 salgını, virüsün ilk 1976’da keşfedilmesinden bu yana en büyük ve en karmaşık Ebola salgınıdır. Bu salgında, diğerlerinden daha fazla vaka ve ölüm meydana geldi. Ayrıca, Gine’de başlayıp daha sonra kara sınırlarını Sierra Leone ve Liberya’ya geçerek ülkeler arasında yayıldı.
Ebola virüsü nasıl bulaşır?
Ebola virüsünün kökeni hâlâ kesin olarak tespit edilememiştir. Fakat bazı maymun türlerinin ebola için ana konak olabileceği düşünülmektedir. Meyve yarasalarının patojenin doğal rezervuarını oluşturduklarına inanılmaktadır. Bir teori de virüsün, yarasalardan kalan meyve artıklarını yiyen maymun, domuz ve diğer bazı hayvanlara bulaştığını ileri sürmektedir.
Virüs insanlara hayvanların kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşır. Direkt hayvanlardan insanlara bulaşabildiği gibi insandan insana da kan ve vücut sıvıları ile temas sonucu bulaşabilmektedir. İdrar, dışkı, kusmuk, gözyaşı ve anne sütü gibi aklınıza gelebilecek bütün vücut sıvılarında virüs saptanmıştır.
Ebola hastalığının belirtileri
Virüsün bulaşması ile belirtilerin ortaya çıkmasına kadar geçen süre 2 ile 21 gün arasında değişiklik gösterir. Görülebilen önemli belirtilerden bazıları baş ağrısı, vücutta yaygın ağrılar, yüksek ateş, gözlerde konjunktivit, kanamalar, bulantı ve cilt döküntüleridir. Bunlara ek olarak böbrek ve karaciğer fonksiyon bozuklukları da görülebilmektedir. Kan sayımında beyaz kan hücreleri ve trombosit sayısında azalma vardır. Hastalığın başlamasından birkaç gün sonra bile, özellikle mukoza zarlarından kaynaklanan ciddi iç ve dış kanamalar meydana gelebilir.
Görülebilen tüm bu belirtiler ebola hastalığına özgün olmayıp diğer başka ciddi enfeksiyonlarda da ateş, kanama ve organ hasarı meydana gelir. Bu da doktorların başlangıçta doğru bir teşhis koymasını güçleştirir.
Ebola’nın seyrinde, çeşitli sıklıkla çeşitli organlarda yetmezlikler gelişir. Ek olarak beyin iltihabı oluşabilir ve bu prognozu daha da kötüleştirir. Ciddi vakalar septik şoka benzer ve ölüm oranı yüksektir. Hastalıkta ölüm sebebi genellikle kalp yetmezliğidir.
Ebola hastalığı tedavisi
Şimdiye kadar, ebola için etkili bir tedavi yöntemi bulunamamıştır, bu yüzden ölüm oranı hâlâ çok yüksektir. Aynı şekilde, standart tedavi önerileri de yoktur. Antiviral bir ilaçla tedavi düşünülebilir, ancak benzer viral hastalıkların aksine başarılı olma ihtimali düşüktür.
Bir ebola enfeksiyonu için önemli olan, hastaların yoğun bakım altına alınmasıdır. Başarılı bir tedavi için elektrolit ve sıvı desteği önemlidir. Böbrek yetmezliği için diyaliz gibi hızlı bir organ değiştirme prosedürü başlatılmalıdır. Ancak, ne yazık ki ebolanın ortaya çıktığı ülkelerde (Orta Afrika), bu tür tıbbi müdahaleler çoğu zaman mümkün olmamaktadır.
