Terleme, ortamın sıcaklığına bağlı olarak vücut ısısını ve vücudun tuz oranını dengeleyen ve istemsiz çalışan fizyolojik doğal bir olaydır. Bu olayla vücut kendisini soğuturken aynı zamanda vücutta biriken toksinlerin atılması sağlanır.
Kişiyi olduğu kadar çevresindekileri de rahatsız eden bölgesel aşırı terleme, sosyal hayatı ve ilişkileri olumsuz etkileyen, özgüveni düşüren önemli bir problemdir. Çoğunlukla koltuk altı, el, ayak ve yüzde gözlemlenir. Uygulanacak tedavi uzman bir dermatolog tarafından terlemeye neden olan sebebin tespiti ve bulunduğu bölgeye göre değişebilir. İyontoforez, Botoks ve ilaçlar ile başarılı sonuçlar alınmaktadır.
Aşırı terleme neden oluşur?
Aşırı terleme, normal terlemeden farklı olarak şikayet edilen bölgede sürekli bir ıslaklık olması halidir. Sempatik sinirlerin aşırı uyarılmasıyla koltuk altı, el, ayak veya yüz terlemesinde aşırılık gözlenir. Aşırı terlemenin altında stres, korku ve gerginlik gibi birçok neden yatabilir. Bu birçok ilaç ve ter önleyiciler ile baskı altına alınmaya çalışılsa da, daha kötü sonuçlar doğurabilir.
Bir insan 2-4 milyon sayısında ter beziyle doğar. Bu ter bezleri ergenlik döneminde tümüyle aktifleşir. Bu yüzden ergenlerin terleme esnasında kokuları çevreleri tarafından kolayca tespit edilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha çok sayıda ter bezi bulunmasına karşın, erkeklerde ter bezleri daha aktiftir. Ancak özellikle menopoz dönemindeki kadınlarda hormonal değişimlerden kaynaklı aşırı terleme daha çok görülür.
Aşırı terleme neyin belirtisidir, hiperhidroz ne demektir?
Hiperhidroz, kişinin sıcak ortamda olmaması ya da terlemeyi gerektirecek bir durumla karşı karşıya kalmamasına rağmen sürekli terlemesine denir. İki şekilde oluşur.
Birincil tip hiperhidroz genetik geçişlidir ve ter bezlerinin fazla aktif olmasından kaynaklanır. Bu tip insanlarda ter bezleri normalden 4-5 kat daha fazla çalışır. Çoğunlukla el ve ayaklarda gözlenir.
Toplumda her 100 kişiden 2-3’ünde görülür. El ve ayak terlemesi genellikle çocukluk döneminde başlar. Koltuk altı ve yüz terlemesi ise ergenlik döneminde ortaya çıkar. Vakaların %40’ında genetik geçiş vardır. Her mevsimde görülen ve hayat boyu devam eden bu tip hiperhidroz için heyecan, stres gibi durumlar tetikleyici olabilir ve genellikle uykuda görülmez, uyandıktan bir süre sonra başlar.
İkincil tip hiperhidrozda ise aşırı terleme altta yatan bir hastalığa bağlı olarak gelişir. Bu tip hiperhidroz genellikle koltuk altlarını veya tüm vücudu etkiler.
İkincil hiperhidroza neden olan durumlar;
- Alkol kullanımı,
- Acı veya baharatlı besin tüketimi,
- Akciğer hastalıkları veya tüberküloz,
- Ateş yüksekliği ve enfeksiyon hastalıkları,
- Çocuklarda C ve D vitamini eksiklikleri,
- Diyabet,
- Duygusal ya da stresli durumlar (kaygı),
- Düşük kan şekeri (hipoglisemi),
- Egzersiz ve spor aktiviteleri,
- Hipertiroidi,
- Aşırı kahve tüketimi,
- Kalp hastalıkları,
- Kanser,
- Menopoz,
- Şişmanlık olarak sıralanabilir.
Aşırı terleme kremlerle nasıl tedavi edilir?
Aşırı terlemenin nedeninin tespiti, tedavi için çok önemlidir. Herhangi bir nedene bağlı olmayan hafif terlemelerde kremler ile tedaviler denenebilir.
Terleme Önleyici Kremler
Alüminyum kloridli kremler en sık kullanılanlardır. Bunların sprey, rolon, jel ve stick formları mevcuttur. Özellikle koltuk altı terlemelerinde toplum tarafından ilk tercih edilen ürünlerdir. El ve ayak terlemelerinde hafif ve orta şiddetteki olgularda da kullanılabilir. Bu ürünlerin ve koruyucu maddelerinin meme kanseri ile ilişkisi tam olarak kanıtlanamamıştır. Yine de kullanımı konusunda daha net bilgiler elde edilinceye kadar, bu konuda dikkatli olmakta fayda vardır.
Terleme önleyici kremleri kullanırken nelere dikkat edilmelidir?
Kimi zaman bu kremlerin kullanımı deride tahrişe sebep olabilir, bu nedenle travmatik işlemlerden sonra özellikle ilk birkaç gün kullanımında dikkatli olunmalıdır.
Aşırı terleme sorunu ve Botoks
Son yıllarda aşırı terleme sorunu için en çok botoks ve iyontoforez kullanılır. Botoks uygulaması aşırı terleme tedavisinde oldukça etkili bir yöntemdir.
Uygulamadan önce terleyen bölgeye nişasta testi yapılarak, terlemenin yoğun olduğu alanlar tespit edilir ve botox buna bağlı olarak yapılır. Botoks uygulamasında deri altına zerk edilen ilacın herhangi bir yan etkisi yoktur. Uygulama esnasında acının hissedilmemesi için anestezik krem sürülmesi yeterlidir. Botox uygulaması ile aşırı terleme gözlenen bölgede, terleme önleneceğinden ter kokusu sorunu da ortadan kalkacaktır.
Botoks uygulamasının yan etkileri var mıdır?
Botoksun, günümüzde pek çok farklı tıp alanında kullanımı vardır. 1980’li yıllardan itibaren kullanılan ve özellikle 2000’li yıllardan sonra kozmetikte dahil olmak üzere pek çok hastalığın tedavisinde de yer almıştır. Uzman dermatoloji doktorları tarafından terleme de kullanıldığında, herhangi bir yan etki görülmez.
Aşırı terleme tedavisinin etkisi ne kadar sürer?
Aşırı terleme için uygulanan botoks işlemi yaklaşık 15-20 dakikalık bir işlemdir. Tedavisinin etkisi 6-10 ay arasında değişir.
Uygulama nasıl yapılır?
Lokal anestezik krem uygulandıktan sonra botulinum toksin deri içine enjekte edilir ve bu sayede ter bezlerinin sinir uçları geçici felç edilir ve bu şekilde ter üretimi önlenmiş olur.
Botoks tedavisi kimlere uygulanmaz?
Gebeler, emziren kadınlar, nöromüsküler hastalığı veya kanama problemleri olan kişilerde botox uygulanmaz. Ayrıca deri hastalığı olan kişilerde, botox yapılması planlanan bölgede iyileşme sağlanmadan botox uygulaması yapılmamasına dikkat edilmelidir.
İyontoforez
Aşırı el ve ayak terlemesinde kullanılır. Eller ve ayaklar içinde elektrolit solüsyonu veya metal plaka bulunan küvete konarak, düşük şiddette elektrik akımına maruz bırakılır. Böylelikle elektrik akımının oluşturduğu iyonlar ter kanallarını belirli bir süre kapatmış olur. Uzun seanslara ihtiyaç duyulur. Çeşitli çalışmalarda %30-70 arasında farklı başarılardan söz edilir.
İyonoforez tedavisi ne kadar sürer?
Uygulama 20-30 dakika sürer. Başlangıçta 3 günde bir, sonra haftada bir tedavi yapılır. 4-7 haftalık bir tedavi uygulanır. Tedavi sonrası terleme olmayan dönem 2-12 hafta kadar devam edebilir.
İyontoforez kimlere uygulanmaz?
Gebelere, kalp pili ve metal ortopedik implantı olanlara iyontoforez uygulanmaz.
Aşırı terleme tedavisi fiyatları nedir?
Uygulanacak tedavi hastanın ihtiyacına göre belirleneceğinden, aşırı terleme tedavisi fiyatları uygulanan bölgeye göre değişiklik gösterebilir.