İş hayatında bilgisayar kullanımın artmasıyla bel ve boyun ağrılarında şikayetler arttı. Hareketin azalması yanlış oturuş ve duruşun tetiklediği rahatsızlıkların başında gelen boyun fıtığı son zamanlarda oldukça sorun haline geldi.
Halk arasında boyun ve sırt ağrısında akla ilk “boyun fıtığı” olasılığı geldiğini söyleyen Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Kutay Çakıroğlu, hastalık hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
İnsan omurgası yukarıdan aşağı beş bölgeye ayrılır. Bunlardan servikal (boyun) bölge en üsle yer alan 7 omurdan oluşur. Boyun omurları (servikal vertebra) omurganın diğer bölümlerine göre daha az yük taşıdığından daha küçük ve basıktır. 1 ve 2. servikal verlebra haricinde her iki vertebra arasında disk olarak tanımlanan yastıkçıklar mevcuttur. Bunların ana görevi omurgaya binen kuvvetleri eşit olarak dağılırken aynı zamanda boyun hareketlerinin esnekliğini ve devamlılığını sağlamaktır.
Servikal diskin çekirdek kısmının fıtıklaşması ve su kaybı doğal bir süreçtir. Yaşlanmayla birlikte diskte yükseklik kaybı ve elastikiyette azalma meydana gelir. Bu süreçte omurların arasında bulunan disk denilen yapının iç kısmında su miktarı da azalabilir.Bu durum diskin görevini yapmasını engeller. Sonrasında da diskin dış tabakasında da bozulmalar başlayıp yırtılmalar görülebilir.
Bu yırtılmalar daha ilerlerse, diskin iç yapısı yırtıktan dışarı çıkarak, omurilik ve kollara giden sinirlere bası yapacak duruma gelir. Bu duruma tıpta servikal disk hernisi, halk arasında da boyun fıtığı denir.”
Özellikle masa başı çalışanlar dikkat etmeli!
“Servikal disk hastalığı olan hastanın klinik değerlendirmesinde şikayetlerin dinlenmesi, titiz bir muayene ve uygun tanı yöntemlerinin seçilmesi gereklidir. İlk olarak hastanın şikayetinin boyun ağrısı, radikulopali, myelopati ya da bunların bir kombinasyonu olduğu ayırt edilmelidir. Bundan sonraki aşama, manyetik rezonans görüntülemedir. Bazı durumlarda bilgisayarlı tomografi ve direk grafi (röntgen) çekimi gerekir.
Ağrının başlayışını, niteliğini, lokalizasyonunu kapsayan, artıran ve azaltan faktörleri inceleyen, doğal sürecini ortaya çıkaran, eşlik eden semptomları içine alan tamamen ayırt edici detaylı hikaye alınmalıdır. Aksiyel boyun ağrısı diskojenik (diske bağlı) ya da muskolojenik (kaslara bağlı) olabilir. Boyun ağrısı istirahat yada pozisyonla geçiyor ve aktivite ile arüyorsa mekanik ağrı olarak tariflenebilir. Sadece kola vuran bir ağrı var ise boyun fıtığından şüphelenmek gerekir.
En çok şikayet edilen durumlar
Semptomların şekli etkilenen sinir köküne bağlı olarak keskin, batıcı, yayılan ve etkilenen dermatoma uygun olarak çeşitli derecelerde disestezi, parestezi ve hissizliğin eşlik etliği bozukluklardır. Bu semptomlar çeşitli testler ile provake edilerek arttırılabilir.
Genellikle geceleri artan ve uyandıran kol ağrısı vardır. Servikal myelopatinin semptomları değişkendir ve şikayetler silik olabilir. Myelopati ilk muayenede kolayca bulunmaz. Semptomlar ve bulgular yürüme güçlüğü, spasite, el becerisinde azalma, ekstremitede parestezi, üriner inkontinans ve tek ya da tüm ekstremitelerde kuvvet kaybını kapsar. Servikal radikülopati ve ağrı yaygın başvuru şikayetleri değildir.
Tedavisi Seçenekleri Nelerdir?
Çoğunlukla kısa süreli dinlenme periyodu, ağrı kesici tedavi verilmesi, bazen boyunluk kullanılarak boyun hareketlerinin sınırlanması ağrının azalmasına katkıda bulunur. Bazı ilaçlar ağrının ve sinir kökünde ödem söz konusu ise bunun azalmasına, kas gevşeticiler ise boyun kaslarının spazmının çözülmesini sağlarlar. , Hasta bir fizik tedavi uzmanına yönlendirilebilir. Hastanın kollarda kuvvet kaybı ve ciddi omurilik basısı şikâyetleri var ya da ağrı tedavisine cevap vermiyorsa cerrahi tedavi önerilmektedir.
Ameliyat
Cerrahi tedavide dekompresyon, stablizasyon ya da her ikisi birlikte uygulanabilir. Anterior cerrahi yaklaşım (boyunun ön kısmı) servikal disk hastalığında en yaygın uygulanan girişimdir, bununla birlikte posterior yaklaşımda uygun vakalarda kullanılmaktadır. Hastanın yaşı, mevcut şikayetin sebebi, radyolojik ve klinik bulgulara göre cerrahinin şekli belirlenir.
Günümüzde Anterior (önden) basit diskeklomi (mikrodiskektomi), interbody cage füzyon, mobile cage(hareket edebilen), servikal protez ve posterior (arkadan) laminektomi- diskeklomi hastanın durumuna / göre yaygın olarak uygulanan yöntemlerdir. Ameliyatın önden veya arkadan yaklaşımla yapılması kararı, beyin ve sinir cerrahı tarafından sizin muayeneniz, radyolojik incelemeleriniz sonrasında verilir. Doğru cerrahi endikasyon konan vakalarda sonuçlar çok yüz güldürücüdür” dedi.
