Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), obsesyon adı verilen takıntılı düşünce, fikir ve dürtüler ile kompulsiyon adı verilen yineleyici davranışlar ve zihinsel eylemlerden oluşan bir ruhsal hastalıktır.
Obsesyon
Kişinin zihnine girmesine engel olamadığı, zihninden uzaklaştıramadığı düşünce, fikir ve dürtülerdir. Kişinin isteği dışında gelirler, kişi tarafından mantıkdışı olarak değerlendirilirler ve yoğun sıkıntı ve huzursuzluğa yani anksiyeteye neden olurlar.
Kompulsiyon
Obsesyonların neden olduğu yoğun sıkıntı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak üzere yapılan yineleyici davranış ve zihinsel eylemlerdir. Obsesif kompulsif bozukluk, genellikle ergenlik döneminde ve 20-30’lu yaşlarda başlamasına rağmen, okul öncesi çocuklar da dahil olmak üzere herhangi bir yaşta görülebilmektedir. Erkeklerde erken yaşlarda başlamasına karşın genel olarak kadınlarda daha sık görülür.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK BELİRTİLERİ
Obsesif kompulsif bozukluk genellikle hem obsesyonları hem de kompulsiyonları içerir. Obsesif kompulsif bozukluğun en belirgin fiziksel belirtisi kişilerin sergiledikleri takıntılı davranışlardır. Bu takıntılı davranışlar zamanla farklı fiziksel problemlere de neden olabilir.
Obsesif davranış belirtileri:
– Kişinin kendisine ya da başkalarına mikrop bulaşmasından şiddetli derecede korkma
– Çevredeki eşyaların düzenli ve simetrik durmasını sağlamak için şiddetli kaygı
– Kişinin kendisine ya da başkalarına zarar verebilecek agresif ve korkunç düşünceler içinde olması
– Din, cinsellik ya da şiddet ile ilgili istenmeyen, toplum tarafından kabul görmeyen düşünceler olarak sıralanabilir.
Kompulsif davranış belirtileri:
– Kişinin cildi tahriş olana kadar ellerini yıkaması
– Kapıların kilitli olduğundan emin olmak için defalarca kontrol edilmesi
– Ocak, fırın gibi mutfak aletlerinin çalışmadığından emin olmak için defalarca kontrol edilmesi
– Belirli kalıplar şeklinde sürekli sayı sayma
– Kişinin sessiz bir şekilde bir duayı ya da kelime bütününü sürekli tekrar etmesi
– Benzer ürünlerin aynı şekilde sıralanması için yoğun güç sarf edilmesi
OKB TEDAVİSİ
OKB için en etkili tedaviler Bilişsel Davranış Terapisi (CBT) ve / veya ilaçtır. OKB tedavisinde kullanılan antidepresanlarserotonin salgı seviyesine etki ederken bilişsel davranışçı terapi yöntemleriyle kişilerin sorunlu düşünce ve davranışlarını değiştirebilmeleri amaçlanıyor. Psikoterapi süreçleri ve ilaç kullanımının bir arada olduğu tedaviler de uygulanabilmektedir.
Bilişsel davranışçı terapinin yanında ERP Tekniği ve maruz bırakma terapisi de belirtilerinin azaltılmasında başarılı olabilmektedir.
