Aşırı Terleme (Hiperhidroz) Nedir?
Terleme vücudun sıcaklık kontrolünü yapmak için meydana getirdiği fizyolojik bir fonksiyondur. Aşırı terleme (hiperhidroz) ise çevresel koşullar ve vücudun ısı kontrolünden bağımsız biçimde fazla oranda terleme durumudur. Hiperhidroza sahip olan hastaların terlemesi için hareket etmelerine gerek yoktur. Hatta oturdukları yerde ellerinden terler damlayabilmektedir. Rahatsızlık, bir ilaç ya da tıbbi bir duruma bağlı olacak şekilde gelişebilir. Bölgesel aşırı terleme özellikle koltuk altı, avuç içi, ayak tabanı ve daha ender olarak baş-boyun bölgesinde olan terlemedir.
Aşırı Terleme Neden Olur?
Aşırı terleme nedenleri birçok kişi tarafından merak edilir. Bu durum, büyük oranda hormonal hastalıklardan kaynaklanır. Yaygın hiperhidroz genel olarak;
- Hormonal,
- Nörolojik,
- Enfeksiyonel,
- Kalp damar hastalıkları,
- Solunum sistemi hastalıkları,
- İlaç,
- Zehirlenme nedenlerinden dolayı meydana gelebilir.
Aşırı terleme sebepleri arasında sayılan bu nedenler, hayat kalitesinin düşmesine yol açabilir. Bölgesel aşırı terleme, diğer terleme hastalıklarına oranla daha sık görülür. Nedeni tam anlamıyla bilinmemekle birlikte sinir sisteminin uygunsuz tepkiler vermesi, hastalığın temel nedeni olarak görülmektedir. Ayrıca yemek yerken terleme durumu ise Frey Sendromu adı verilen durumda görülür.
Aşırı Terleme Belirtileri Nelerdir?
Belli bir nedene bağlı olmayan aşırı terleme durumunu primer hiperhidroz olarak adlandırılır. Hem kadın hem de erkeklerde eşit oranda görülür. Ortalama başlangıç yaşı çoğu zaman 25 yaş civarıdır. Fakat elde ve ayakta meydana gelen terleme daha erken başlayabilir. Primer bölgesel hiperhidrozon tanısının konulabilmesi için hastada en az 6 ay süren bölgesel ve aşırı terlemenin yanında şu belirtilerin olması gerekmektedir;
- Haftada minimum bir terleme atağının olması
- Terlemenin simetrik olması
- Hayat standardını bozması
- 25 yaşından önce ortaya çıkmış olması
- Aile öyküsü olması
- Uykuda terleme olmaması
Aşırı terleme, kişileri fazlaca rahatsız etmiş olduğu için psikososyal sorunlara neden olabilir. Buna ek olarak, aşırı terleyen bölgelerde mantar enfeksiyonları da yaygın olarak görülür.
Aşırı Terlemeye Bağlı Komplikasyonlar Nelerdir?
Aşırı terleyen bölgelerde bakteriyel ve mantar enfeksiyonları, egzama ve deri döküntüleri, sosyal ve duygusal problemler en yaygın biçimde görülen komplikasyonlardır.
Aşırı Terleme Tanı Yöntemleri Nelerdir?
Hastalardan ayrıntılı bir öykü almak esastır. Belirli bir sebebe bağlı olduğu düşünülmeyen primer bölgesel hiperhidrozda ek testlere gerek duyulmamaktadır. Ancak genel hiperhidroz varsa hastanın kan basıncı ve kilosuna bakılır, ayrıntılı nörolojik muayenesi ve kan tetkikleri yapılır.
Aşırı Terleme Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Aşırı terleme genel vücut terlemesi benzer biçimde ise nedeni araştırılır. Ve bu nedene yönelik aşırı terleme tedavisi uygulanır. Primer bölgesel terlemede cerrahi operasyon ve cerrahi tedavinin olmadığı tedavi seçenekleri mevcuttur. Cerrahi uygulamanın olmadığı tedavi yönteminde bölgesel uygulanan ya da ağızdan alınan ilaçlarla terlemenin azaltılması sağlanır. Botoks ve iyontoforez, kullanılan çeşitli tedavi yöntemleridir.
İyontoforez tedavisi özellikle el terlemesi durumları için uygundur. Bu tedavide hastalar ellerini arasında musluk suyu ve elektrotlar olan plastik bir kabın içine koyar. Başlangıç aşamasında tedavi 2 ile 3 gün boyunca günde 10 dakika boyunca uygulanır. Verilen elektrik enerjisi yavaş yavaş artırılır. Botoks tedavisi ise el ve ayak terlemesine ek olarak koltuk altı terlemesi için de uygulanmaktadır. Botoks uygulamasının öncesinde uygulama yapılacak bölgeye terleme alanının belirlenebilmesi amacıyla nişasta iyot testi yapılabilir.
Tedaviden 4 gün ile 2 hafta arasında değişen sürelerden sonra terleme sorununda azalma olmaktadır. Etki süresi yaklaşık 4 ile 12 ay arasıdır. Özellikle koltuk altında bir türlü geçmeyen terleme vakalarında koltuk altı sinirlerine yönelik cerrahi tedavi uygulanabilir ya da koltuk altındaki ter bezleri cerrahi operasyonlar aracılığı ile alınabilir. Günümüzde bu cerrahi yöntemler endoskopik olarak da yapılabilmektedir.
Ayrıca aşırı terleme tedavisi için planlanan bölgedeki ter bezlerini yok eden modern cihazlar da mevcuttur. Bu cihazlarla başarı göstermiş sonuçlar elde edilmesine rağmen ödem, kızarıklık ve his kaybı gibi benzer sorunlar ve yan etkilerin varlığı da bildirilmiştir.
