Bahar aylarının gelmesi ile sıkça karşılaşılan sorunlardan biri burun tıkanıklığı; nefes almayı zorlaştıran, kaliteli bir gün ya da uyku süreci geçirmeyi imkansız kılan bir rahatsızlıktır.
Solunum sisteminin başlangıç noktası olan ve içeri giren havanın akciğerlere ulaşmadan önce ısıtılıp, nemlenip, temizlendiği organ olan burnun, bazı faktörlere bağlı görevini yerine getirememesine burun tıkanıklığı denir. Burun tıkanıklığı nefes almayı zorlaştıran, kaliteli bir gün ya da uyku süreci geçirmeyi imkansız kılan bir rahatsızlıktır. Aynı zamanda da kişiyi, koku alma fonksiyonlarının zayıflaması, nefes alıp verme mekanizmasının sekteye uğraması gibi pek çok negatif etkiyle karşı karşıya bırakmaktadır. Çok basit olarak görülüp, çok da önemsenmeyen burun tıkanıklığı, birçok sıkıntılı sürece ve sonuca yol açabilmektedir.
Yaşam kalitesini sekteye uğratan burun tıkanıklığı, gribal enfeksiyonlardan, mevsim geçişlerinden ya da yapısal bozukluklardan kaynaklı olarak hem çocuklarda hem de yetişkinlerde ortaya çıkabilir.
Alerjiye bağlı olarak gelişen burun tıkanıklıkları tedavi edilmediğinde alerjik astım gibi solunum yolu hastalıklarının yolu açılabilir.
Eğer beraberinde ciddi sorunlar getiriyor ve sürekli kendini tekrar eden bir burun tıkanıklığı problemi mevcutsa derhal tedavi edilmesi gerekir.
Burun Tıkanıklığı Nedenleri Nelerdir?
Burun tıkanıklığı, burun dokularını tahriş eden bir etkenden kaynaklanabilir. Soğuk algınlığı, grip veya sinüzit gibi enfeksiyonlar ve alerjiler burun akıntısının ve burun tıkanıklığının yaygın nedenleridir.
Araba egzozu gibi burnu tahriş edici durumlarda burun tıkanabilir. Bu duruma alerjik olmayan rinit denir. Burun akıntısı ve tıkanıklığına nadir de olsa tümörler de sebebiyet verebilmektedir.
Bu etkenler anatomik yapılardaki yapısal bozukluklar ve bunlara ait iltihaplanmalar şeklinde kategorize edilebilir.
Burun Tıkanıklığının Olası Nedenlerini Şöyle Sıralayabiliriz:
- Sinüzit
- Nazal septum deviasyonu
- Burun eti
- Konka şişmeleri
- Saman nezlesi
- Alkol
- Sahip olunan alerjiler
- Nezle, soğuk algınlığı
- Mevsim geçişleri
- Baharatlı yemekler
- Burunda yabancı cisim
- Hormonal değişiklikler
- Grip
- Alerjik olmayan rinit
- Yüksek tansiyon
- Burun polipleri
- Mesleki astım
- Gebelik
- Uyku apnesi
- Churg-Strauss sendromu
- Tiroid bozuklukları
Burun tıkanıklığı yaşayan hastalar, ağız solunumu yapmak durumunda kaldıklarından, alınan hava da burun filtresinden geçmediğinden ötürü, bazı boğaz enfeksiyonları meydana gelebilir. Ağız kuruluğu yaşanabilir. Horlama ve uyku problemlerinden muzdarip olabilirler. Fiziksel hareketleri gerçekleştirirken daha çok zorlanabilirler.
Burun Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?
Burundan nefes alamayan kişinin, nefes alışverişi için ağzını kullanır. Geceleri ağız açık uyuma beraberinde horlama atakları gözlenir. Kalitesiz uyku neticesinde sürekli yorgunluk ve halsizlik hali olağandır.
Ağız kuruluğu ve burundan filtrelenemeyen hava nedeniyle boğaz enfeksiyonları yaşanabilecek belirtilerdendir. Burun tıkanıklığı ve akıntısına, burunda kuruluk ve kaşıntı hali ve hapşırma belirtileri de çoğunlukla eşlik etmektedir.
Tedavi Yöntemleri
Burun Tıkanıklığı Nasıl Geçer?
Burun tıkanıklığının tedavisi, tıkanıklığın nedenine bağlı olarak geliştiği için kulak burun boğaz doktoruyla süreci yürütüp, sebeplerini açığa çıkarmak gerekir. Sebeplerin saptanmasının ardından optimum tedavi planını uygulamak devreye girer.
Endoskopi yöntemi ile sebep anlaşılmaya çalışılabilir. Saman nezlesi, burun eti büyümesi (konka büyümesi) ya da geniz eti büyümesi (adenoid büyümesi) gibi nedenlerle gelişen burun tıkanıklığında ilaçlar, burun spreyleri ile yol çizilebilir.
Burun eğriliği gibi ilaçların çözümsüz kaldığı sorunlarda burun tıkanıklığı ameliyatı ile tıkanıklığı açma yoluna gidilebilir. Tabii ki bu yönteme hastanın yaşantısının çok negatif etkilendiği zamanlarda başvurulması tercih edilir.
Sürekli olarak ağız solunumu ve horlama belirtisi gösteren kişilerde ameliyat yöntemi oldukça büyük bir kurtarıcı olabilir. Ameliyat sonrası hasta hemen günlük hayatına dönebilir, ihtiyaçlarını karşılayabilir ve rahat bir şekilde nefes alışverişini sağlayabilir. Bir diğer yöntem de radyofrekans cerrahisi olanakları kullanılarak tıkanıklığın çözümü ve hastanın daha kaliteli bir yaşam sürmesi için gerekli ortam yaratılmasıdır.
Bebeklerde ve Çocuklarda Burun Tıkanıklığı
Bebekler ve çocuklar burun solunumu yapmayı tercih ederler. Onlarda burnun tıkanması gibi bir problem gelişirse, ağız solunumu yapmaya mecbur kalırlar ve ağız solunumundan devreye giren yardımcı solunum kasları bebeklerde duruş bozukluğunun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Bazı bebekler ağızdan solunum yapmayı bilmeyebilir, beceremeyebilir ve çok ciddi solunum güçlükleriyle karşı karşıya kalabilirsiniz. Böyle bir durumda acilen doktorunuzla iletişime geçmeniz önem arz etmektedir.
Bebeklerde ve çocuklarda burun tıkanmasının en çok görülen nedenler geniz eti veya burun içinde bir gelişme anomalisidir. Bazı durumlarda sorunun ameliyatla ortadan kaldırılması gerekebilir.
Alerjik Burun Tıkanıklığı
Özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında artan polenler, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı şikayetlerini meydana getirebilir. Daha çok sabahları ve ilkbahar, sonbahar dönemlerinde artış gösterilen belirtiler, saman nezlesini (alerjik rinit) işaret ediyor.
Alerjiye bağlı olarak gelişen burun akıntısının tedavisi için hekimler ağızdan tablet ya da burun spreyi reçete edebilirler. Ancak, bu tür ilaçların mutlaka hekim kontrolünde ve tavsiye edildiği şekilde uygulanması gerekmektedir.
Alerji semptomlarından kurtulmanın en etkili ve güzel yolu neden olan problemin ortadan kaldırılması olacaktır. Bu yüzden polen alerjiniz varsa:
- Polenlerin aktif olduğu mevsimlerde kapı, pencerelerinizi mümkün olduğunca kapalı tutun.
- Evinizde, arabanızda filtrelerini düzenli değiştirdiğiniz klimaları kullanın.
- Kuru ve rüzgarlı günde mümkün olduğunca evde kalmayı tercih edin.
- Evinizi ve bahçenizi temizlerken toz maskesi kullanmaya özen gösterin.
- Ev içindeki rutubetli alanların bakım ve onarımlarını yaptırın.
- Yatak çarşaflarınızı alerjiye dayanıklı ürünler tercih edin.
Bu ve bu gibi önlemlerle sizde alerji riskinizi minimuma indirebilirsiniz.
Burun Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?
Burun tıkanıklığını evde yapacağınız yöntemlerle azaltabilir ya da geçirebilirsiniz. İşte bu yöntemler:
- Zencefil, nane, tarçın, zerdeçal gibi bitki çaylarını tüketmek, tıkanıklığın azalması ya da giderilmesi yolunda destek faktörü olabilir.
- Sigara kullanımı ya da pasif içicilik, burun tıkanıklığını tetikleyen bir faktördür. Bu yüzden burun tıkanıklığının önüne geçmek istiyorsak, sigara içilen ortamlarda bulunmamaya özen göstermeliyiz.
- Serum fizyolojik (tuzlu su) burun tıkanıklığının açılması için birebirdir. Denize girilebilir ya da evde 1 bardak ılık suya 1 çay kaşığı sofra tuzu koyup kendi tuzlu suyunuzu hazırlayıp, burnunuza çekebilirsiniz.
- Bol su içmek, burun mukozasının nemli kalması için gereklidir.
- Klimalı ya da kaloriferli ortamlarda hava kuruduğu için burun içi kuruluğu ve buna bağlı olarak tıkanıklık sıkıntısı yaşanabilir. Odada buhar makinesi ya da kaynar su bulundurarak burun tıkanıklığı problemini çözebilirsiniz.
Burun tıkanıklığının bir hastalık belirtisi olduğunu ve altta yatan nedenin tespit edilip, çözüme kavuşturulması gerektiği gerçeğini lütfen göz ardı etmeyin ve gerekli aksiyonları alın. Ayrıca alerjik durumunuz söz konusuysa, polen, toz, keskin kokular ile etkileşiminizi minimuma indirmeye gayret edin.
