Halk arasında genellikle “reyhan” olarak bilinir. Güzel ve keskin kokulu, 30-40 cm boyunda, yaz aylarında beyaz veya pembe renkli çiçekler açan bir bitkidir. Bitkinin tohumları, kurutulmuş şekli ve taze çiçekli dalları, yaprakları kullanılır. Sağlığı koruyucu ve hastalıkları önleyici bir bitki olan fesleğenin faydaları;
“Orientin ve Vicenin” gibi antioksidan polifenolik flavonoidler içerir. Uçucu yağda bulunan “öjenol, sitronellol, linalol, sitral, limonen ve terpineol” bileşenlerinin anti-enflamatuar ve anti-bakteriyel özelliklere sahip olduğu bilinmektedir.
Fesleğenin tüm faydaları;
- Fesleğenin sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri bulunmaktadır. Hazımsızlık, mide kramplarını önler. Mide bulantısına iyi gelir.
- Anti-stres etkisi sayesinde, sinirlilik, depresyon, gerginlik, stres ve uykusuzluk durumlarında olumlu etkileri bulunmaktadır. Yapılan son çalışmalarda fesleğen yapraklarının strese karşı önemli bir koruma sağladığı görülmüştür. . Hatta sağlıklı kişilerin stresi önlemek için günde 2 kez fesleğen yaprağı çiğnemesi önerilmektedir.
- Ağızda çıkan yaralar veya pamukçuk fesleğen ağız banyosu yoluyla tedavi edilebilir.
- Migren, baş ağrıları, epilepsi ve boğmaca gibi rahatsızlıklarda fesleğen kullanılabilir.
- Solunum sistemi bozukluğunun tedavisinde faydalıdır. Bal ve zencefil ile fesleğen yaprakları kaynatılarak, bronşit, astım, grip, öksürük ve soğuk algınlığı durumlarında kullanılabilir.
- Balgam söktürücü etkisi vardır.
- Fesleğen suyu mantar ve diğer deri hastalıklarının tedavisinde faydalıdır.
- A vitamininden zengindir. Gece körlüğü için yatmadan günlük iki damla fesleğen suyu gözlerinin içine konulmasında fayda vardır. A vitamini aynı zamanda akciğer ve ağız boşluğu kanserlerini önlemede yardımcıdır.
- Kanın pıhtılaşmasında rol oynayan K vitamininden zengindir. Kemiklerde mineralizasyon sürecine yardımcı olarak kemikleri güçlendirmede önemli bir rol oynar.
- Potasyum, manganez, bakır ve magnezyum gibi mineralleri içerir. Potasyum kalp hızı kontrolü ve kan basıncının düzenlenmesine yardımcı olur. Hücre ve vücut sıvıları önemli bir bileşenidir.
- Fesleğen demir minerali için mükemmel bir kaynaktır. Taze yaprakları 3.17 mg/100 g demir içerir. Demir, kırmızı kan hücreleri içindeki hemoglobinin bileşeni olup, kanın oksijen taşıma kapasitesini belirler.
Fesleğenin Kullanımı
Fesleğen pişirilmeden taze olarak kullanılacağı gibi pişirilerek de kullanılabilir, yemeklere ilave edilebilir. Ayrıca evde saksılarda fesleğen yetiştirmek oldukça kolay olduğu için evde fesleğen yetiştirilmesi önerilir. Böylece taze tüketimi karşılayacak fesleğen elde edilebilir. Fesleğen birçok sebze, tavuk veya et yemeklerinde kullanılabilir. Ayrıca soslara ilave edilerek yemeklere özellikle makarnaya ayrı bir tat katmaktadır.
Fesleğen Zararları Veya Yan Etkileri
Çok yüksek oranda ve çok sık kullanılması vücutta olumsuz etkiler yaratır, kanseri tetikleyebilir. Bu yüzden fazla tüketilmemelidir. Ayrıca hamile kadınların kullanması da sakıncalı olabilir.
