Rahim ve yumurtalık toplardamarlarının genişlemesidir. Genital varis, pelvik (alt karın) venöz yetmezlik, kadın varikosel, pelvik vasküler konjesyon olarak da bilinen bu hastalık 6 aydan fazla süren kronik pelvik ağrı nedeni olup pelvik toplardamarlarında yetmezlik ve buna bağlı pelvik varislerden oluşur. Genç, menapoza girmemiş, çok doğum yapmış kadınlarda açıklanamayan pelvik ağrı nedenidir.
Genital varis nedenleri nelerdir?
Toplardamarlardaki kapak yetmezliği, toplardamar tıkanıklığı, hormonlar, rahim ve yumurtalıktaki kan akımının yavaşlamasına ve damarların genişlemesine neden olabilir. Gebelik pelvik konjesyon sendromunun gelişmesinde diğer bir önemli neden olup gebelik sonrası pelvik varisler çok daha sıklıkla görünür hale gelir.
Genital varis tanısı nasıl olur?
Tedaviye rağmen bacak varisleri tekrarladığında birlikte olabilecek pelvik konjesyon sendromu araştırılmalıdır. Kronik pelvik ağrının değerlendirilmesinde en sık nedenlerin ekarte edilmesi ile başlanır. Bunlar;
• Pelvis içinde bir patoloji var mı?
• Pelvik inflamatuvar hastalık, endometriozis,
• Geçirilmiş operasyonlara bağlı yapışıklıklar,
• Rahim hastalıkları, adenomiyozis, miyom varlığı ekarte edilmelidir.
Görüntülemede manyetik rezonans (MR), ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi (BT) kullanılır. Bu görüntüleme cihazlarının tanı değeri nisbeten yüksek olmakla birlikte diğer nedenlerin ekarte edilmesinde laparoskopi de uygulanabilir.
Ultrasonografide 6 mm’ den daha geniş yumurtalık toplardamarı ile birlikte 5 mm’ den daha geniş pelvik varislerin gösterilmesi, bilgisayarlı tomografi ya da MR incelemesinde yumurtalık toplardamarlarının 8 mm’ den geniş olması ve rahim çevresinde varislerin bulunması da tanıyı doğrular. Venografi kesin tanı yöntemi olup anjiografi cihazında yapılır ve toplardamar içerisine kateter ile girilip kontrast madde verilerek toplardamarların görüntülenmesidir. Venografik bulgular genişlemiş yumurtalık toplardamarından geriye kaçış ve pelvik ile uyluk varislerinin gösterilmesidir.
Genital varis tedavisi nasıl olur?
Tedavi günübirlik, genel anestezi gerektirmeden, anjiografi ünitesinde yapılır. Toplardamarlara giriş yeri kol, kasık ya da boyun toplardamarı olabilmektedir. Tek taraflı ya da çift taraflı yumurtalık toplardamarlarının koil embolizasyonu yumurtalık toplardamar kaçağının – reflüsünün tedavi edilmesinde en sık uygulanan tedavi yöntemidir. Bu tedavide karar venografide sadece kaçak bulunan yumurtalık toplardamarının kapatılması ya da aynı seansta her iki yumurtalık toplardamarının birinde kaçak olsa da birlikte kapatılması şeklinde olabilir. Bu tedavi hastaların yakınmalarını %70 ile %100 arasında gidermektedir. Koil embolizasyonu öncesi pelvik varislerin içerisinde sklerozan ilaçların enjeksiyonu da son dönemlerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Sol böbrek toplardamar ya da iliak toplardamara bası oluşturan sendromlarda basıyı gidermek için stent kullanılabilmektedir.
Komplikasyonlar nelerdir?
Girişimsel radyolojide uygulanan endovasküler yöntemler yani embolizasyonun riskleri, nadir görülür. Yumurtalık ya da pelvik toplardamarlara bırakılan koillerin akım ile kaçıp akciğer damarlarına gitmesi sık lmayıp hastaların %3-4″ ünde görülmektedir. Embolizasyon sonrası kısa süreli ağrı, bulantı kusma gelişebilir.
