İnsanoğlunun en etkileyici özelliklerinden biri adaptasyon yani durumlara ortama uyum sağlama, adapte olabilme yeteneğidir. Fiziksel veya psikolojik olarak yaşanan her tür travmaya adaptasyon sağlayabilir olabilir insan. Peki zihnimiz adapte olmaya çalışırken biz neler yapmalıyız?
1.Zihninize güvenin!
Bütün insanlarda zihinsel esneklik (toparlanma) kapasitesinin mevcut olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Sinirbilim alanında yapılan araştırmalara göre, beynimiz esnek ve değişime açıktır. Yani değişim, gelişim ve “anlama” her zaman mümkündür.
2.Beklentilerinizi düzenleyin!
Bazen bizim için zorlu olan durumlara adaptasyonumuzu kolaylaştırmak için bazı değişiklikler yapmamız gerekebilir. Şüphesiz bunların en başında beklentilerimiz geliyor. Beklentilerimizi çok yüksek tutmak bizi hayalkırıklığına uğratabileceği gibi, beklentilerimizi çok düşürmek de bazen demotive olmamıza sebep olabilmekte. Durumlara göre beklentilerimizi düzenlemek, yeni durumlar ile başa çıkmada işimizi kolaylaştıracaktır.
3.Savunma mekanizmalarınızla hemen savaşmayın!
Her birey hayatının bir döneminde kendisi için travmatik olabilecek durumlarla karşılaşmaktadır ve bazılarıyla başa çıkabilmek kişi için çok zor olabilmektedir. Bu tür durumlarda otomatikman beynimiz koruma amaçlı bazı mekanizmaları devreye sokabilir. Bu tür savunma mekanizmalar (örneğin inkar, bastırma) uzun vadede işlevsel olmasa da doğru zaman gelene kadar bizi koruyabilir. Toparlanmak için belli bir süre kendinize zaman tanıyın.
4.Değiştiremeyeceğiniz şeyleri kabullenin!
Hayatta, değiştiremeyeceğimiz bazı durumlar vardır. Engel olamadığımız ve hoşumuza gitmeyen bazı durumları kabullenmek toparlanmamız açısından bize iyi gelecektir. Böylece sürekli öfkelenmek gibi işlevsel olmayan tepkiler vermek yerine istenmeyen durumlarla başa çıkma gücümüzü arttırabiliriz.
5.Bunun da geçeceğini hatırlayın!
Geçmişimize baktığımızda atlattığımız ve başa çıkabildiğimiz birçok zor durum olduğunu görebiliriz. Tabiiki zamanın iyileştirici etkisini de unutmamak lazım. Önceden atlatabildiysek neden şimdi yapamayalım?
Unutmayın, ne kadar güçlü olduğunuzu ancak zor durumlarla karşılaştığınızda farkedebilirsiniz!
Uzm. Klinik Psikolog Damla KUNT
