Karaciğer kanseri, karaciğer hücrelerinde başlayarak yaşamı tehdit eden kanser türü olarak bilinir.

Karaciğere yayılan kanser, DNA mutasyona uğradığında ortaya çıkarak kişinin sağlığını tehdit eder. Erken evrede fark edildiğinde hızla tedavi gerektiren karaciğer kanseri, karın ağrısı, sarılık, halsizlik, ateş gibi belirtilerle görülür. Karaciğer kanseri tedavisi, kişinin bulunduğu aşamaya bağlıdır. Erken teşhis edilirse kanseri tamamen ortadan kaldırmak mümkün olabilir.

KARACİĞER KANSERİ NEDİR?

Karaciğer kanseri, hayati bir organ olan karaciğerde kötü huylu dokuların tümöre dönüşerek çoğalmasından kaynaklı olarak ortaya çıkan bir kanser türüdür. Karaciğerin kendi hücresinden kaynaklanan kötü huylu (habis) tümörlere primer (birincil) karaciğer kanseri adı verilir. Karaciğerin kendi hücrelerinden çıktığı için hepatosellüler (karaciğer hücreli) karsinom adı ile anılır.

Kişinin karaciğeri sağlıklıysa, bu kanser türüne yakalanma riski çok düşüktür. Özellikle karaciğer hastalığı olanlar, karaciğeri yapısal bozukluğa uğrayan bireyler (siroz ya da siroz zemini olanlar) karaciğer kanseri riski altındadır.

Bu hastalığın erken teşhisi çok önemlidir. Esas tedavi kanserli dokunun çıkarılmasıdır. Karaciğer hasta olduğu ve fonksiyon olarak kişinin kendisine ancak yettiği için, karaciğerde sadece tümörlü bölümün çıkarılması oldukça zordur. Karaciğer nakli karaciğer kanseri hastaları için önemli bir tedavi yöntemi olarak öne çıkmaktadır.

KARACİĞER KANSERİ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Karaciğer kanserinde tanı konduğunda kanser genellikle büyük boyutlara ulaşmış olur. Kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik, çabuk yorulma, sarılık, karında sıvı toplanması, ağrı ve dolgunluk hissi karaciğer kanserinin belirtileri olarak görülür.

Karaciğer kanserinde ortaya çıkan belirtiler şunlardır:

• Karın ağrısı
• Halsizlik ve çabuk yorulma
• Ciltte ve gözlerde sararma (sarılık)
• Sağ kürek kemiğinin yakınında ağrı
• Dışkı renginin kireç veya beyaz renge dönmesi
• İştahta azalma
• Mide bulantısı ve kusma
• İstem dışı kilo kaybı
• Vücutta kaşıntı
• Dalakta büyüme
• Ateş

Karaciğer kanserleri, dünyada görülen kanser türlerinde 6. sırada yer alsa da, ülkemizde siroz ile ilgili hastalıklar fazla olduğu için daha sık olduğunu söylenebilir. Bu nedenle kronik hepatit ve erken evre sirozlu hastalar tümör gelişme riskine karşı 6 ay-1 yıllık periyotlarla radyolojik olarak ultrason ve gerekirse MR, BT gibi yöntemlerle ile takip edilmelidir.

KARACİĞER KANSERİ NEDEN OLUR?

Karaciğer kanseri, uzun süren enfeksiyonlar, Hepatit B ve C gibi virüslere maruz kalma, karaciğer dokularının zarar görmesinden kaynaklı olarak ortaya çıkar. Karaciğer kanserinin en yaygın nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Hepatit B virüsü enfeksiyonları,
• Hepatit C ve
• Hepatit D virüsü enfeksiyonları,
• Aflatoksin (aspergillus flavus zehiri),
• Siroz,
• Genetik konjenital metabolik hastalıklar,
• Hemokromatozis,
• Wilson hastalığı,
• Glikojen depo hastalığı,
• Kimyasallar (Nitritler, hidrokarbonlar, solventler) karaciğer kanseri nedenlerindendir.

KARACİĞER KANSERİ KİMLERDE GÖRÜLÜR?

Karaciğer kanseri için en fazla riski taşıyan grup ise hepatitli kişilerdir. Bu kanserlerin yüzde 80’i daha çok siroz olan kişilerde gelişmektedir, bu nedenle hastalar yakından takip edilmelidir.

Risk altında olmayan bireylere göre Hepatit B ve C hastası kişilerin karaciğer kanseri olma riski 200 kat daha fazladır. Hepatit B, aşılanma ile önlenebilir. Hepatit C için geliştirilen tedaviler de oldukça olumlu sonuçlar vermektedir.

Siroz, karaciğer hücrelerinin alkol, hepatit, bağışıklık sistemi ile ilgili nedenler vb. hasar görmesi sonucu oluşan bir hastalıktır. Siroz hastalarının %5’inde karaciğer kanserine yakalanma riski vardır. Obezite de karaciğer yağlanması ve sirozu tetikleyebildiği için önemli riskler arasında yer almaktadır.

KARACİĞER KANSERİ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Karaciğer kanseri genellikle 65 yaş üzeri kişileri etkiler. Bunun yanında safra kanalında taş bulunması, hepatit B ve C, uzun süreler kimyasal maddelere maruz kalmak, diyabet karaciğer kanserinin risk faktörleri arasındadır. Karaciğer kanserinin diğer risk faktörleri şöyle sıralanabilir:

• Hepatit B virüsü enfeksiyonları
• Hepatit C virüsü enfeksiyonları
• Hepatit D virüsü enfeksiyonları
• Aflatoksin (aspergillus flavus zehri)
• Sirozlar
• Genetik, konjenital, metabolik hastalıklar
• Hemakromatozis, Wilson, Glikojen depo hastalığı
• Kimyasallar; Nitritler, hidrokarbonlar, solventler

KARACİĞER KANSERİ TEŞHİSİ NASIL KONULUR?

Karaciğer kanseri bazı vakalarda ileri bir aşamaya gelene kadar herhangi bir belirti vermeyebilir. Kanser ilerledikçe nedensiz kilo kaybı, karnın sürekli şiş olması, sıvı birikimi, iştah kaybı ve sürekli halsizlik, sarılık gibi belirtiler ortaya çıkmaya başlayabilir. Bu tür şikayetler yaşayan kişilerin en kısa sürede doktora başvurması gerekmektedir. Günümüzde karaciğerdeki her türlü gelişimi, görüntüleme yöntemleri aracılığı ile saptamak mümkündür:

• Özellikle risk altındaki hastalar en ucuz ve kolay uygulanabilen yöntem olan ultrasonografi ile takibe alınmalıdır.
• Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR), anjiyografi başvurulacak diğer yöntemlerdir. Bazen tanıyı kuvvetlendirmek için bu görüntüleme yöntemlerinden birkaçı bir arada kullanılabilir.
• Kanda, bir tümör belirteci (marker) olan alfa feto protein (AFP) tayini yapılabilir. Bu testin yüksek çıkması kanser açısından anlamlıdır.

Ancak kanser olduğu bilinenlerde bile normal çıkabildiği unutulmamalıdır. Normal çıkması tümör olmadığı anlamına gelmez. Tanı için bazı vakalarda karaciğerden iğne biyopsisi yapılabilir. Ancak bu, sık başvurulması gereken bir yöntem değildir. Biyopsi yapılıp yapılmamasına bu konularda deneyimli, karaciğer hastalığı ile ilgilenen hekimler yani gastroenteroloji uzmanları ve/veya cerrahlar karar vermelidir.

KARACİĞER KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tedavi edilemeyen karaciğer kanserinin sonuçları olumsuz tablolara neden olmaktadır. Bu vakalarda beklenen yaşam süresi 6-9 ay kadardır. En etkili yöntem tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi yapılabilmesi ise tümörün evresine ve etrafa yayılım olup olmamasına, hastada bir karaciğer hastalığı var ise bunun derecesine bağlıdır.

Karaciğer dışına yayılmış bir karaciğer kanserinde cerrahinin yeri yoktur. Cerrahinin başarısı tümörün çapı ile de alakalıdır. Çapı <5cm olanlarda cerrahi sonrası sağ kalım, tümörü >5cm olanlara kıyasla çok daha iyidir. İdeal şartlarda (<5cm, tek, yayılımı yok) yapılan cerrahi çıkarımlardan sonra beklenen 5 yıllık sağ kalım %60 civarındadır.

Karaciğerde yer alan tümörün cerrahi olarak çıkarılması uygun değilse, karaciğer nakli ile tedavi sağlanabilir. Hastayı karaciğer nakline götüren birçok sebep bulunmaktadır. Karaciğer tümörleri de bunlardan biridir. Tümör uygun kriterlere sahipse sonuçları açısından en ideal tedavi, karaciğer naklidir. Karaciğer nakli ile potansiyel olarak tümör gelişme riski olan hastalıklı karaciğer tamamen çıkarılır. Yerine sağlıklı karaciğer nakledilir. Nakil yapılan hastalarda tümörün yeniden çıkma riski, daha azdır.

Karaciğer kanseri tedavilerinde girişimsel radyoloji uygulamalarının önemi nedir?

Kanser tedavisinde girişimsel radyolojik uygulamaların çeşitleri ve bunların etkinliği son yıllarda gelişen teknolojiyle beraber giderek artmaktadır. Bu tedavilerin başında;

• Ciltten görüntüleme kılavuzluğunda tümörün içine yerleştirilen bir iğne ile tümörü yakma sağlayan radyofrekans (RF) ve mikrodalga (MW) ablasyon tedavileri
• Kan damarlarından anjiyografik tekniklerle tümöre ulaşarak hem tümörün beslenmesini kesecek şekilde damarları tıkayan hem de aynı zamanda tahrip etmek için yüksek doz kemoterapötik veya radyoaktif izotop yüklü ilaçların verildiği kemoembolizasyon
• Radyoembolizasyon (Yitrium 90-Y-90) tedavileri gelir.

KARACİĞER KANSERİ HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

Karaciğer kanserinin ilk belirtileri nelerdir?

Karaciğer kanserinin erken dönem belirti vermeyebilir. Bu nedenle tanı konduğunda kanser genellikle büyük boyutlara ulaşmış olabilmektedir. Genellikle kilo kaybı, iştahsızlık, halsizlik, çabuk yorulma, sarılık, karında sıvı toplanması gibi bulgular görülür.

Karaciğer kanseri geçer mi?

Tedavi edilemeyen karaciğer kanserinin sonuçları olumsuz tablolara neden olmaktadır. Bu vakalarda beklenen yaşam süresi 6-9 ay kadardır. En etkili yöntem tümörün cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi yapılabilmesi ise tümörün evresine ve etrafa yayılım olup olmamasına, hastada bir karaciğer hastalığı var ise bunun derecesine bağlıdır.

Karaciğer kanseri nerede ağrı yapar?

Karaciğer kanseri meydana geldiğinde genellikle karın sağ üst bölgesinde dolgunluk ve ağrı hissi meydana gelir.

Karaciğer kanseri kimlerde görülür?

Hepatit B ve Hepatit C’li veya sirozlu hastalarda gelişen karaciğer tümörleri, genellikle erken dönemde belirti vermeyebilir. Ülkemizde Hepatit B ve Hepatit C sık görülen hastalıkların başında gelmektedir. Hepatit virüsünün varlığı, karaciğer kanseri gelişimi için de önemli bir risk faktörüdür.

Karaciğer kanseri hangi yaşlarda görülür?

Karaciğer kanseri tanı yaşı ortalama 62’dir. Karaciğer kanseri tanısı konan hastaların %90’ından fazlası 45 yaşın üzerindeyken, %3’ü 35-44 yaşları arasında ve %3’den azı ise 35 yaşından gençtir.

Karaciğer kanseri kaç evre?

Karaciğer kanserinin tedavi planlaması için öncelikle evrelendirilmesi yapılmalıdır. Karaciğer kanserleri genel olarak 4 evreye ayrılmaktadır:

Evre 1: Karaciğer kanserinde tümör dokusu karaciğer içerisinde bulunur ve diğer başka bir organ ya da yapıyı etkisi altına almamıştır.

Evre 2: Karaciğer kanserinde küçük tümöral oluşumlar karaciğer dokusu içerisinde yer alır veya bir kötü huylu tümör dokusu kan damarlarına ulaşmış olarak tespit edilir.

Evre 3: Karaciğer kanserinde birden fazla sayıda büyük tümör karaciğer dokusunu etkisi altına almıştır veya bir büyük tümör büyük bir damarı etkisi altına almış olarak tespit edilir.

Evre 4: Karaciğer kanserinde ise karaciğer kanseri artık metastaz yapmış ve vücudun diğer bölümlerine yayılmıştır.

Karaciğer kanseri ne iyi gelir?

Karaciğer kanseri tedavisinde destek ürünlerin ya da herhangi bir yiyecek/içeceğin yeri bulunmamaktadır. Doktora sormadan asla faydalı olduğu söylenen herhangi bir ürün kullanılmamalıdır.

Karaciğerde kitle neye işaret eder?

Karaciğerde görülen kitle, tümör olarak da adlandırılmaktadır. Bu kitleler genel olarak organın kendi dokusundan çıkmakta olan iyi veya kötü huylu tümörlerdir. Öte yandan farklı bir hastalık sonucu karaciğere sıçrayan iyi huylu kitleler de görülebilmektedir.

Karaciğerde kitle tehlikeli midir?

Karaciğer kitlelerinin çoğunu iyi huylu tümörler oluşturmaktadır. Kötü huylu tümörlerin büyük çoğunluğunu diğer organlardan karaciğere sıçrayan metastazlar oluştursa da karaciğerin kendi dokusunda oluşan kitleler de sıkça görülmektedir.

Karaciğerde kitle ağrı yapar mı?

Karaciğer kanseri erken dönemde bir bulgu vermeyebilir. Kitle çapı büyüdükçe karnın sağ tarafında yaygın bir ağrı ortaya çıkmaktadır. İleri evredeyse şiddetli karın ağrısına kilo kaybı ve karında şişlik eşlik etmektedir.

Karaciğerde iyi huylu kitle nedir?

Karaciğerin en sık görülen iyi huylu tümörleri hemanjiyom, adenom ve fokal nodüler hiperplazidir. Hemanjiyomlar karaciğerin en sık görülen iyi huylu tümörleridir. Kanserleşme riskleri yoktur, yırtılarak (ruptüre olma) kanama riskleri de düşüktür. Bu nedenle hastalar genellikle seri görüntüleme tetkikleriyle izlenmektedir.

Karaciğerde kitle tedavisi nasıl olur?

Cerrahi tedavi yapılabilmesi ise tümörün evresine ve etrafa yayılım olup olmamasına, hastada bir karaciğer hastalığı var ise bunun derecesine bağlıdır. Cerrahinin başarısı tümörün çapı ile de alakalıdır.

Karaciğer kistin iyi huylu olduğu nasıl anlaşılır?

Karaciğer kistleri genellikle şikayete yol açmaz ve birçoğu iyi huyludur. Belirti göstermeyen kistler çoğunlukla küçük kistlerdir. Ancak kist büyüdükçe karın bölgesinde birtakım şikayetler meydana gelebilir.

Karaciğer kist kaç cm tehlikelidir?

Çapı <5cm olanlarda cerrahi sonrası sağ kalım, tümörü >5cm olanlara kıyasla çok daha iyidir. İdeal şartlarda (<5cm, tek, yayılımı yok) yapılan cerrahi çıkarımlardan sonra beklenen 5 yıllık sağ kalım %60 civarındadır.

Karaciğer kitle ameliyatı ne kadar sürer?

Kitlenin büyüklüğü, bulunduğu alan metastaz olup olmamasına bağlı olarak değişmekle birlikte tahmini olarak 1-2 saat civarında sürmektedir.

Karaciğer kanseri nasıl önlenir?

Karaciğer kanserini engellemek için hepatit virüslerinden korunmak gerekir. Hepatit B virüsüne karşı aşılanma geç olmadan sağlanmalıdır. Siroza ve uzun dönemde karaciğer kanserine neden olabileceği için aşırı alkol tüketiminden de uzak durmak gerekir. Sağlıklı beslenme ile obezite ve diyabet riski düşürülerek beraberinde oluşabilecek karaciğer yağlanması, siroz ve karaciğer kanseri riski de azaltılmış olacaktır.

Karaciğer kanseri tedavisinde Yitrium 90 tedavisi, diğerlerinden hangi özellikleriyle ayrılıyor?

Radyoembolizasyon ya da selektif internal radyoterapi (SIRT) olarak da bilinen bu tedavi yöntemi, temel olarak karaciğerdeki bir tümöre atardamarlar yoluyla ulaşılıp, dışarıdan verilemeyecek kadar yüksek doz radyasyonun, mikroküreciklere yüklü Yitrium 90 radyoizotopu enjekte edilerek verilmesi, bu sayede de tümörün canlılığının ortadan kaldırılması esasına dayanmaktadır.

Karaciğer kanserinde Yittrium-90 tedavisi için kimler uygun?

Tedaviye uygun hasta grubunu mevcut tümöral hastalığı karaciğer ile sınırlı olan, karaciğerin dışında önemli bir tümör odağı bulunmayan hastalar oluşturur. Bunun dışında yapılan hazırlık anjiyosunda da hastanın tedaviye uygunluğu değerlendirilir.

Karaciğer metastazlarının tedavisi mümkün müdür?

Karaciğer metastazlarının tedavisi, yayılımın nereden olduğuna (hangi organın kanserine ait), olayın yaygınlığına (karaciğerde kaç metastaz var), metastazların karaciğerdeki yerine, karaciğer dışında başka bir yerde de yayılım olup olmadığına bağlıdır. Özellikle lenfomalar bazı kemoterapi kombinasyonları ile tedavi edilebilirler. Meme ve akciğer kanserleri kemoterapiden kısmen fayda görürler. Karaciğer metastazlarının tedavisi açısından kalın bağırsak (kolorektal) kanseri metastazlarını ayrı tutmak gerekir. Kolorektal kanserler sıklıkla karaciğere metastaz yaparlar ve bunlarda karaciğerdeki metastazların da cerrahi olarak çıkarılması tedavi açısından çok önemlidir.

Karaciğer metastazı ne demektir?

Vücudun herhangi bir yerindeki kanserin çıktığı yerden (organdan) başka bir yere yayılmasına o kanserin metastaz yapması denilmektedir. Bu metastazların karaciğerde gözükmesi ise karaciğer metastazı diye anılır.

Karaciğerde metastaz sık görülen bir durum mudur?

Evet. Karaciğer kanı filtre eden büyük bir organdır. Bu nedenle, kan dolaşımına karışan kanser hücreleri bu organda takılır kalır ve büyümeye devam eder. Özellikle sindirim sisteminden (bağırsaklar) gelen kanın ilk önce karaciğerden geçmesi nedeniyle buralara ait kanserlerin karaciğer metastazları sık görülür. Kalın bağırsak, mide, pankreas, safra yolları, ince bağırsak gibi organlara ait kanserlerde karaciğere metastaz sıktır. Ayrıca, meme kanseri, akciğer kanseri ve lenfomalara ait metastazlar da sık görülür.

Metastatik karaciğer kanseri yaşam süresi nedir?

Hastadan hastaya, hastanın tedavi şekline ve pek çok parametreye göre bu süre değişkenlik gösterir.