İnek sütü proteini alerjisi erken çocuklukta en sık görülen besin alerjilerinden biridir. Çocuklarda alınan inek süt proteini miktarının fazlalığına ve gelişimsel olarak bağırsakların olgunlaşmamasına bağlı olarak ortaya çıkabilir.
İki yaşına dek, süt çocukluğu döneminde sıklıkla görülen bu hastalık besin alındıktan sonra erken (birkaç dakika ile 2 saat arasında) veya geç (48 saat ile bir hafta arasında) bulgu verilebilir. Genellikle birden fazla vücut bölgesinde şikâyetlerle ortaya çıkar. Bunlar vücutta; döküntü, kızarıklık ile seyreden atopik egzama bulgular olmak üzere, ishal, kabızlık, kanlı dışkı, karın ağrısı ve kusma ile sindirim sistemi bulguları ve ayrıca hırıltılı öksürük, nefes darlığı, burun akıntısı ve tıkanıklığı ile solunum sistemi bulguları şeklinde görülür. Çoğunlukla da bu üç sistemin hepsine ait belirtilerle ortaya çıkar.
Tanı için öncelikle diyet yapılmalı
Tanıda hastanın detaylı hikayesi, çocuğun ve ailenin alerji geçmişinin sorgulanması ve fizik muayene belirleyicidir. Süt proteini alerjisi bütün alerjik hastalıklar gibi genetik özellikler gösterir. Ayrıca kanda spesifik IgE ve deri testleri tanı da yardımcıdır. Ancak bu test sonuçları negatif de olsa, hastalığın hikâyesi ve fiziki muayene bulguları pozitif ise inek sütü proteini (süt ve süt ürünleri) çocuğun diyetinden, eğer çocuk anne sütüyle besleniyor ise annenin diyetinden çıkarılması gerekir.
Tanıda belirleyici olan bu diyetin süresi (5 gün ile 2 hafta arasında değişebilir) çocuğun klinik bulgularına bağlıdır. Kronik ishal, büyümede duraklama olan çocuğun vücudunun yanıtını değerlendirmek için inek sütü içermeyen diyete 2–4 hafta devam edilir. Kesin tanı; inek sütü içermeyen diyete başladıktan sonra yakınmaların ortadan kalkmasıyla diyete ara verildiğinde eğer ki aynı şikayetler ortaya tekrar çıkıyor ise kesin tanı konulur.
Tedavide diyetten süt ve süt ürünlerinin çıkarılması esastır. Ayrıca tereyağı, yoğurt, tarhana çorbası, makarna, bisküvi, her çeşit kek, kurabiye, dondurma, çikolatalı ürün ve kremanın içine inek sütü bulunduğundan dolayı kısıtlanmalıdır. Ayrıca inek sütü proteini ile manda, koyun ve keçi sütü proteinleri arasında çapraz reaksiyon saptandığından bu sütlerin kullanımı da sakıncalıdır.
Anne sütü alan bebekler de kesin olarak inek sütü proteini alerjisi saptanmışsa, annenin diyetinden süt ve süt ürünleri çıkarılmalıdır. Anneye kalsiyum ve D vitamini desteği verilmelidir. Anne sütü almayan bebeklerde inek sütü proteini içermeyen mamalar verilmelidir. Bu beslenme düzenine 6–9 ay devam edilmelidir. Hastalığın belirtileri; %60’ı 1 yaşında, %95’i 6 yaşında, yaş ile birlikte iyileşmektedir.
