Gestasyonel diyabet hem anne adayı hem bebek üzerinde çeşitli problemlerin gelişmesine zemin hazırlayabilen bir durumdur. Annenin hamilelik dönemindeki yüksek kan şekeri, bebeğin makrozomik yani iri olması, yeni doğan döneminde yüksek kan şekerine sahip olması, yüksek kan değerleri, doğum esnasında omuzunun çıkması ve düşük kalsiyum düzeyine sahip olmasına neden olabilir.
Hipertansiyon (yüksek kan basıncı), preeklampsi, şeker hastalığı gelişme riskinde artış ve sezaryen doğum ihtiyacında artış, gestasyonel diyabetin anne adayı açısından zemin hazırladığı çeşitli sağlık sorunları arasında yer alır.
Gestasyonel diyabetin kontrol altına alınması amacıyla atılacak ilk adımları çeşitli yaşam tarzı değişikliği uygulamaları oluşturur. Beslenme progmanının düzenlenmesi, fiziksel aktivite (egzersiz) ve kan şekeri düzeyi takibi bu uygulamalara örnek teşkil eder. Bu uygulamalar bir uzman tarafından kişiye özel olarak planlanır.
Hamilelik döneminde kan şekeri yüksekliğ tespit edilen kadınlara için fiziksel aktivite önerisi, haftanın en az 5 günü 30 dakika orta düzeyde olacak şekilde aeorobik egzersiz yapmalarıdır.
Beslenme ve egzersiz ile kan şekeri düzeyinin kontrol altında tutulamadığı anne adaylarında hekim tarafından ilaç tedavisine başvurulabilir. Yüksek kan şekerinin tedavisinde seçilen ilk ilaç insülin hormonudur. İnsülin hormonu kan şekerinin metabolik düzeyde kontrolüne imkan sağlar.
Anne adayının tedavisinde kullanılacak insülin dozu hastanın kilosu göz önünde bulundurularak belirlenir. Günlük olarak kullanılacak insülin düzeyi kişinin vücut ağırlığının 0,2 ile çarpılması ile hesaplanır. İnsülin dozunun birimi ise ünitedir.
Kan şekerinin bir öğünü takiben yükseldiği tespit edilen kişilerde hekim tarafından uygun görülen durumlarda kişiye yemek öncesinde 2-4 ünite insülin kullanması önerilebilir. Gebeliğin ilk 3 ayında (ilk trimester) bulunan anne adayları için önerilen günlük insülin dozu kilogram başına 0.7 ünitedir. Bu değer ikinci 3 aylık dönem için kilogram başına 0.8 ve üçüncü 3 aylık dönemde ise kilogram başına 0.9-1 ünite olacak şekilde yeniden düzenlenir.
İnsülin tedavisi 2 aşamada uygulanması önerilen bir tedavi şeklidir. Kişinin alması gereken insülin miktarının yarısını temel insülin dozu olarak alması, geriye kalan insülin dozunu ise tedavide uygulanan insülin çeşidine göre öğünlerin arasında ya da öğün öncesinde olacak şekilde 3 dozda alması önerilir.
Anne adaylarının büyük bir çoğunluğunda gebelik dönemi öncesinde şeker hastalığının varlığına dair herhangi bir tarama testi gerçekleştirilmemiş olması, şeker hastalığının gebelik esnasında mı ortaya çıktığı yoksa gebelik öncesinde de var olan bir durum mu olduğunun tespiti konusunda sorun teşkil eder.
Şeker hastalığı ile ilgili çalışmalar gerçekleştiren çeşitli komiteler hamilelik döneminde gestasyonel diyabet tespit edilen kadınların, gebelikleri sonrası dönemde de 1-3 yıl arasında değişen zaman aralıkları ile takip edilmesini önermektedir.
