Göz yorgunluğu en kısa ve kolay tanımı ile gözlerin yoğun kullanımından sonra yorulması durumudur. Uzun süre bir şeyler okumak, uzun süre vasıta kullanmak ve uzun süre boyunca telefona ya da bilgisayar bakmak gözlerin yoğun bir şekilde kullanılmasına sebep olur.  Buna bağlı olarak da yorulmasına sebep olabilir. 

Göz yorgunluğunun telefon ya da bilgisayar vb. cihazlara bakılmasından kaynaklı oluşması durumu ise dijital göz yorgunluğu olarak isimlendirilir. Dijital göz yorgunluğu sebep olduğu etkilerle hem rahatsızlık verir hem de bireyin performansını düşürür.

Göz Yorgunluğu Belirtileri Nelerdir?

Genel olarak görülen göz yorgunluğu belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Gözlerde acı ve yanma hissi
• Gözlerde kızarma ve kuruluk
• Göz çevresi ve alın bölgesinde ağırlık hissi
• Bulanık ve çift görüş
• Göz kapaklarının ağırlaşması
• Boyun ve baş ağrısı
• Işığa karşı aşırı hassasiyet
• Odaklanma güçlüğü yaşama

Dijital Göz Yorgunluğu Belirtileri

Dijital göz yorgunluğu semptomları farklı şiddetlerde ortaya çıkabilir. Bunlardan en çok görülen belirtiler ise şu şekildedir:

• Gözlerde sulanma
• Görüşte bulanıklaşma
• Işık hassasiyetinde artış
• Göz kuruluğu
• Baş ağrısı
• Gözlerde yanma
• Gözlerde kaşıntı
• Gözleri açık tutmada zorlanma
• Konsantrasyon güçlüğü 

Bu semptomlar, genelde ekrandan uzaklaştıkça azalma eğiliminde olur. Uyku kalitesi hususunda da olumsuz bir etkiye sebep olan dijital göz yorgunluğu kişinin verimlilik ve performansını belirgin derecede düşürebilir.

Göz Yorgunluğu Tedavisi

Göz yorgunluğu, önemli gibi gözükmese de insanları oldukça rahatsız edebilen ve hayat kalitesini büyük oranda düşürebilen bir durumdur. Göz yorgunluğu tedavisi için ise öncelikle yaşam tarzında bazı değişimlere gidilmesi gerekmektedir. 

Çoğu durumda göz yorgunluğu tıbbi olarak tedavi edilen bir sorun değildir. Fakat bazı vakalarda göz yorgunluğu semptomları göz nezlesinin nedeni de olabilmektedir. Gözleri dinlendirmek gibi alınan önlemler neticesinde devam eden rahatsızlıklar için göz hastalıkları hekimine muayene olmak gerekmektedir.

Göz Yorgunluğuna Ne İyi Gelir?

Gün içinde göz sağlığını korumak için bitkisel bazlı ürünlerden de destek alarak göz yorgunluğunun önüne geçilebilir. Siyah çay ve salatalık gibi bitkiler ile gözlere kompres yöntemiyle gözleri dinlendirmek mümkündür. Soğuk suyla ıslatılmış havlu ya da bez ile de gözler dinlendirilebilir. Papatya çayı içmek ise vücudu sakinleştirdiği için gözlerin de dinlenmesine dolaylı yoldan yardımcı olacaktır. 

Ayrıca göz yorgunluğu için damla kullanmak da başka bir yöntemdir. Göz damlası yorgunluğu alacağı gibi aynı zamanda gözlerin ihtiyacı olan nemi de sağlamaktadır. Böylece göz kuruluğunun önüne geçmek mümkündür. Ancak göz damlası için bir doktora danışmakta fayda vardır. Ayrıca göz yorgunluğuna iyi gelen yöntemleri daha detaylı şekilde sıralayabiliriz;

1) Göz Egzersizleri

Göz yorgunluğundan kurtulmanın en efektif yöntemlerinden biri de göz egzersizleri yapmaktır. Bu egzersizler için şu adımları takip edebilirsiniz:

Bir kalemi kol uzunluğu kadar mesafede tutun ve bu kaleme odaklanmaya çalışın.

Daha sonra kalemi, görüntüsü net hale gelene kadar gözünüze yaklaştırın. Daha sonra tekrardan uzaklaştırın.

Bu uygulamaları her gün 5-10 tekrar arası yapabilirsiniz.

2) Soğuk Su

Bu tekniği uygulamak oldukça basittir.

Tek yapmanız gereken işlem ince bir havluyu ya da bezi soğuk suda ıslattıktan sonra yine aynı havluyla göz kapaklarınıza masaj yapmaktır. 

Bu işlemi gözlerinizin yorulduğunu hissettiğiniz herhangi bir zamanda yapabilirsiniz.

Eğer bu işlemi yapamıyorsanız gün içerisinde bir iki sefer yüzünüzü soğuk su ile yıkayabilirsiniz. Böylece soğuk su kan damarlarını daraltarak göz etrafındaki şişliği azaltmaktadır.

3) Papatya Çayı

2 paket papatya çayını bir bardak sıcak ya da ılık suyun içerisinde 5 dakika boyunca bekletin.

5 dakika dolunca çay poşetlerini bardaktan çıkarın ve buzlukta ya da tezgâhta bir süre boyunca bekletin.

Poşet çaylar ılık hale geldiğinde göz kapağınızın üstünde 5 dakika boyunca bekletin.

Herhangi bir yan etkisi olmayan bu işlemi ihtiyaç duyduğunuz her an çekinmeden uygulayabilirsiniz.

4) Gül Suyu

Bu yöntemin ilk adımı olarak gözlerinizi soğuk suyla yıkayın.

Daha sonra pamuğa birkaç damla gül suyu damlatın ve ıslanmış pamukları göz kapaklarınızın üstünde bekletin.

Bu işlemi de diğerleri gibi ihtiyaç duyduğunuz herhangi bir zamanda tekrarlayabilirsiniz.

5) Salatalık

Salatalık, göz yorulmasına karşı en çok tavsiye edilen gıda maddelerinden bir tanesidir. Çünkü salatalık gözlerde oluşan şişlikleri dindirir ve göz etrafındaki tenin renk değişimlerini gidermeye katkı sağlar. Ayrıca bu yöntemi uygulamak gerçekten çok basittir, tek yapmanız gereken; 2 adet ince dilimlenmiş salatalığı göz kapaklarınızın üstüne koyup bir süre bekletmek. Hepsi bu kadar!

6) Çay

Göz yorgunluğuna karşı en çok bilinen ve uygulanan tekniklerden bir tanesi de göze çay koymaktır. Demlenen çayların poşetlerini ılık hale geldiğinde göz kapaklarınızın üstüne koyup bir süre bu şekilde bekleyebilirsiniz.

7) Soğuk Süt

Bir miktar pamuğu soğuk süte batırın ve daha sonra bu pamukla göz etrafına nazikçe masaj yapın.

Bu işlemi göz yorgunluğu belirtilerinin ortaya çıktığı her an uygulayabilirsiniz.

8) Karnabahar Suyu

Pek çok uzman göz kuruluğu ve yorgunluğu için ayrıca karnabahar suyunu önermektedir.

Gözünüzde kuruluk mevcutsa uygun bir tencerede 1,5-2 su bardağı kadar içme suyu kaynatılır.

Su kaynadıktan sonra içine 150-250 gram arası miktarda karnabahar eklenir ve 5 dakika daha kısık ateşte kaynatmaya devam edilir.

Süre dolduktan sonra suyunu süzüp içebilirsiniz.

Göz Yorgunluğu Nasıl Geçer?

Göz yorgunluğuna karşı yapılacak pek çok şey bulunmaktadır. Göz sağlığına ve gün içerisinde yapılan aktivitelerde daha dikkatli davranarak göz yorgunluğunun önüne geçmek mümkündür. Genel olarak göz yorgunluğu için yapılacak şeyler şu şekilde sıralayabiliriz;

• 20-20-20 adı verilen kural uygulanabilir. Bilgisayar karşısında uzun süre çalışanlar her 20 dakikada bir bilgisayar ekranından daha uzaklıktaki bir yere ya da bir şeye 20 saniye boyunca odaklanarak göz yorgunluğunun önüne geçebilir.
• Akıllı telefon, tablet ya da bilgisayar ekranına bakarken uzun süre boyunca göz kırpmayabiliriz. Bunun bilincinde olmak, hatırlamaya çalışmak önemlidir. Zira göz kırpmak gözleri nemlendirdiği için göz kuruluğunu ortadan kaldırır ve gözleri çok kısa bir süreliğine de olsa dinlendirir.
• Teknolojik ya da dijital olan tüm ürünler mavi ışık yaymaktadır. Mavi ışığa özellikle gece vakitlerinde yatmadan önce fazla maruz kalınması ise uyku hormonun daha az salgılanmasına sebebiyet verir. Gözler açısından önemli olan kaliteli uyku için de yatmadan önce uzun süre dijital ekranlara maruz kalmamak gerekmektedir. Uyumadan 30 dakika önce tüm dijital aletler ile işi sonlandırmış olmak daha kaliteli bir uyku için atılması gereken bir adımdır.
• Göz dinlendirme egzersizleri göz yorgunluğunu önlemek için en etkili yöntemlerden birisidir. Gün içinde sık sık yaparak bu egzersizler alışkanlık haline getirilebilir.
• Güneşin açık olduğu havalarda, bilhassa özellikle yaz aylarında direkt olarak güneşe bakmak göz yorgunluğuna ve baş ağrısına sebebiyet vermektedir. Güneş gözlüğü ve şapka takarak dışarı çıkmak gözlerin yorulmasının önüne geçecektir.
• Uzun süre boyunca dengesiz ve sağlıksız beslenme de göz sağlığını olumsuz etkilemektedir. Gözleri destekleyecek gıdalar tüketilmeli ve bol bol su tüketilmelidir. Su aynı zamanda gözün ihtiyacı olan nem dengesini sağlamasına da yardımcı olmaktadır.
• Uzun süreli bilgisayar kullanımlarında dinlendirici ve bilgisayar ışığını engelleyen gözlükler kullanılabilir. 
• Bilgisayar ve telefonların ekran parlaklığı gözünüze göre ayarlamalısınız.
• Bilgisayar ile göz arasındaki uzaklığın 60 cm’den az olması göz yorgunluğuna neden olmaktadır.
• Bilgisayar başında çalışırken oturma ve duruş pozisyonuna, kısaca postüre dikkat etmek çok önemlidir. Ters bir açıdan bilgisayara bakmak bedeni yorduğu gibi gözlerin de yorulmasına neden olur. Bu sebeple de ekrana tam karşıdan bakmak en ideal senaryodur.
• Gün içerisinde zaman geçirilen mekandaki ışıklandırmanın gözleri yoracak biçimde güçlü olmamasına özen gösterilmelidir.
• Tüm bunları uyguladıktan sonra yine de şikayetleri devam eden bireylerin ise göz yorgunluğu testi yaptırmak amacıyla doktora başvurması yapılacak en doğru harekettir.

Uzun Süre Bilgisayara Bakmak Göz Bozar mı?

Özellikle ebeveynlerin çocukları hakkında merak ve endişe ettikleri bir husus uzun süre bilgisayara bakmanın zararının olup olmadığıdır. Bilgisayarın gözleri bozduğuna dair net bir kanıt yoktur. Fakat bilgisayar ekranına çok yakın olarak oturmanın miyopi riskini artırdığı hususunda genel bir fikir birliği mevcuttur. Her ne kadar bilgisayar vb cihazların kullanımı gözleri bozmasa da gözleri yorduğu gerçeğinin göz ardı edilmemesi elzemdir. 

Normal durumlarda bir insan bir dakika içerisinde gözlerini 15 ile 20 kez kırpar. Farkında olmadan gerçekleştirdiğimiz bu hareket sayesinde gözlerimiz ideal biçimde nemlenir ve göz kuruluğuna bağlı rahatsızlıklar başta olmak üzere gözün yorulmasının önüne geçilir.