Hamilelikte sağlıklı bebek gelişimi için yeterli ve dengeli beslenme önemli rol oynar. Anne adayı, bebeğin bedensel ve zihinsel gelişimini tamamlayabilmesi için, tüm besin gruplarından almalıdır.
Hamilelik döneminde bebeğin büyüme ve gelişmesi, annenin günlük aldığı besinlerin plasenta aracılığı ile fetusa taşınmasıyla gerçekleşir. Fetus her halükarda ihtiyaç duyduğu enerji ve besin değerlerini anne adayının depolarından karşılar. Annenin enerji gereksinimi gebeliğin 20. haftasından itibaren daha çok artar. Gebeliğin ikinci üç aylık döneminden itibaren vücut, anneyi emziklilik dönemine hazırlamak ve metabolizmayı korumak için yaklaşık 3.5 kilogramlık yağ depolar. Annenin gebelik döneminde vücudunu sıkmayan pamuklu kumaş yapısına sahip hamile elbiseleri giymeleri önerilir.
Hamilelikte Kilo Alımı
Sağlıklı bir hamilelikte kilo alımı 7 ile 12 kilogram arasında değişiklik gösterir. Hamileliğin ilk üç aylık döneminde 1-2 kilo normal sayılır. İkinci üç aylık döneminde bebeğin gelişimi hızlandığından dolayı yaklaşık 5-6 kilogramlık artış görülür. Son üç aylık dönemde ise anne adayları 4-5 kilo daha alır. 15 kilogramın üzerinde kilo alımı söz konusu olduğunda hem bebekte hem de anne de ciddi rahatsızlıklar meydana gelir. Anne adayında diyabet ve yüksek tansiyon oluşabilir. Ayrıca anne adayının normal ya da sezaryen yöntemle doğumu bebeğin irileşmesi nedeniyle zorlaşabilir.
Hamilelikte Beslenme Programı
Anne adayının yaşına, boyuna, yeme alışkanlıklarına göre hazırlanan beslenme programı hamilelikte kilo kontrolü sağlanması açısından önemlidir. Günlük olarak alınan enerjinin yaklaşık %12-15’i proteinlerden, %25-30’u yağlardan ve %55-60’i de kompleks karbonhidratlardan sağlanmalıdır. Basit karbonhidrat olarak adlandırılan şekerin tüketimi sıfıra indirilmelidir. Hamilelikte beslenme kişiye özel olmalıdır. Anne adayının beslenme durumu ve varsa hastalıkları saptanmalıdır. Günlük 150-200 kalorilik enerji içeren besinler beslenme programına eklenmelidir. Anne adayının damak zevkini değiştirmeden doğal ve organik gıdalara yönlendirilmelidir.
Hamilelikte Neler Yenmeli?
Protein: Gebelik döneminde anne adayının protein gereksinimi normalden 5-20 gram daha fazla olur. Hem hayvansal hem de bitkisel gıdalardan protein ihtiyacı karşılanabilir. Tam yağlı süt, peynir, yoğurt, yumurta, tavuk, balık, kırmızı et, bakla, kuru fasulye, nohut, bezeye protein açısından zengin gıdalardır.
Kalsiyum: Fetusun kemik ve diş gelişimi 8. haftadan itibaren başlar. Anne adayının bu dönemde alması gereken kalsiyum miktarı ortalama 1200 miligramdır. Süt ve süt ürünleri, yeşil yapraklı sebzeler, ceviz, fındık, badem, susam gibi yağlı tohumlar kalsiyum açısından zengindir. Ancak anne adayının ihtiyaç duyduğu kalsiyum miktarını için ek kullanması gerekebilir.
Folik asit: Bebeğin omurga gelişimi açısından oldukça nemli bir vitamin olan folik asit gebelik döneminde mutlaka yeteri oranda alınmalıdır. Yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, bakla, bezelye ve turunçgiller folik asidin zengin kaynaklarıdır.
A, B12 ve C vitamini: Bebeğin gelişiminde önemli rol oynayan A, B12 ve C vitamini anne sağlığını korur ve vücut direncini arttırır. Ispanak, havuç, kayısı ve yumurta zengin A vitamini kaynağıdır. Balık, süt ve süt ürünleri B12, taze sebze ve meyveler C vitamininden zengindir.
Anne Adayının Günlük Olarak Mutlaka Alması Gereken Besinler
- Süt, yoğurt, ayran ve kefir: 4 su bardağı ( yaklaşık 600 mililitre)
- Et, Tavuk, Balık: 250 gram
- Kuru baklagiller: 100 gram ( 2 tabak)
- Peynir: 60 gram ( yaklaşık 2 kibrit kutusu)
- Yumurta: 1 adet
- Sebze: Taze olarak sınırsız yemek olarak 1 porsiyon ( yaklaşık 150 gram)
- Meyve: 3 porsiyon ( yaklaşık 300 gram)
- Ekmek: 3 orta dilim kepekli, tam buğday ya da çavdar ( 150 gram)
- Yağ: Zeytinyağı, ayçiçeği yağı 2 yemek kaşığı ( yaklaşık 20 gram)
- Yağlı tohumlar: Ceviz, fındık, badem 1 avuç içi ( yaklaşık 30 gram)
