Kalp hastalıkları kalbi veya kan damarlarını etkileyen hastalıkların tamamıdır. Kalp vücuda damarlar aracılığı ile kan pompalayan hayati organlardan biridir. Ven (toplardamar), arter (atardamar) ve kılcal damarları içeren dolaşım sisteminin merkezinde bulunur.

Vücuda pompaladığı kan ile organların besin ve oksijen ihtiyacını karşılayan kalp vücudun sol üst tarafında bulunur. Sağlıklı bir kalp, vücudunuza doğru miktarda kan pompalar. Kalbin içerisinde temiz ve kirli kan birlikte bulunur ve bunların birbirine karışmaması kalp kapakçıkları sayesinde gerçekleşir.

Kalp Hastalıkları

Kalbin genelinde, kapakçıklarda veya diğer dolaşım sistemi yapılarında meydana gelen herhangi bir hasar sonucunda kalp ve damar hastalıkları ortaya çıkar. Kardiyovasküler sistem hastalıkları olarak da adlandırılabilir. Bazı kardiyovasküler hastalıklar şunlardır:

• Koroner arter hastalıkları
• Anormal kalp ritimleri (Aritmiler)
• Kalp kapağı hastalıkları
• Anormal kalp kası (kardiyomiyopati)
• Kalp sıkışması ve gevşeme güçlüğü (kalp yetmezliği)
• Doğuştan kalp hastalığı sorunları
• Perikard (kalbi çevreleyen sıvı kesesi) ile ilgili sorunlar

Kalp Hastalıkları Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar Nelerdir?

Kalp hastalığı ile ilgili ‘’Kalp hastalığı erkek hastalığıdır’’ veya ‘’Benim yaşım genç ne hastalığı?’’ gibi cümleleri daha önce duymuş veya kendiniz bile içinizden geçirmiş olabilirsiniz. Gelişen teknoloji ile çağımızda bilgi edinmek artık ne kadar kolaysa bilgi kirliliği de o kadar fazla olabilmektedir. Söylene söylene çığ gibi büyüyebilen bilgiler herhangi bir konu hakkında doğru bilinen yanlışları oluşturur. Bu bölümde kalp hastalığı ile ilgili doğru bilinen yanlışlar hakkında bilgi edinebilirsiniz.

“Kalp hastalığı yaşlı insanlar içindir”

Kalp hastalığı her yaştan insanda görülebilir. Özellikle genç kadınlarda doğum kontrol hapı ile birlikte sigara kullanımı kalp hastalığı riskini artırabilir. Günümüzde yaygın olarak tercih edilen paketli gıda ve sağlıksız beslenme ile hareketsiz yaşam ilerleyen dönemlerde arter tıkanmasına neden olabilir veya gelişme sürecini hızlandırabilir.

“Kalp hastalığı olan kişiler çok hareketli olmamalıdır”

Kalp hastalığı ile ilgili en yaygın yanlış bilinenlerden biridir. Kalbi yormayarak doğruyu yaptığını düşünen kişiler tam tersi şekilde hareketsizleri ile bacaklarda pıhtılara ve fiziksel kondisyonda düşüşlere neden olabilir. Düzenli fiziksel aktivite kalp kasının güçlendirmeye, kan akışını ve genel sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur. Nasıl bir fiziksel aktivite programı uygulamanız gerektiği ile ilgili doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.

“Yaşlılıkta yüksek tansiyon normaldir”

Arter duvarlarının yaş ile sertleşmesi beraberinde ilerleyen yaşlarda daha yüksek kan basıncı gözlenmesine neden olabilir. Ancak bu normal artış sizin için iyi olmayabilir. Normal tansiyon 140/90 milimetre olmalıdır. Bunun üzerinde veya altında çıkan değerler için doktorunuza başvurmanızda fayda vardır.

“Ailemde kalp hastalığı var bu nedenle yapabileceğim bir şey yok”

Ailede kalp hastalığı bulunması kişide kalp hastalığı riskini artıran faktörlerden biridir. Ancak bu kalp hastalığından kaçış olmadığı anlamına gelmez. Kalp sağlığını destekleyici aktivitelerde bulunup risk faktörlerinde uzak durarak kalp hastalığı yaşama riskinizi büyük ölçüde düşürebilirsiniz.

“Kalp hastalığına yakalanma riskini vitamin ve takviyeler ile düşürebilirsiniz”

A, E, C vitaminleri kalp hastalığı riskini düşürebilir. Ancak günümüze kadar yapılan çalışmalar arasında takviye kullanan kişilerde daha düşük kalp hastalığına yakalanma riskini destekleyen herhangi bir çalışma yoktur. Vitamin ve mineraller en iyi vücuda besinler aracılığıyla alındığında kullanılır. Bu nedenle sağlıklı ve dengeli bir diyet ile beslenmek takviye kullanmaktan çok daha etkili olabilir.

Kalp Hastalıklarından Korunmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Kalp hastalığı kadınlarda daha yaygın olmak üzere herkeste ve her yaş grubunda görülebilir. Kalp hastalığının görülme riskini artıran bir takım faktörler vardır. Bu faktörler değiştirilebilir ve değiştirilemez olarak iki gruba ayrılabilir. Değiştirilemez risk faktörleri, cinsiyet, yaş, genetik, aile öyküsü gibi bizim elimizde olmayan, doğumdan itibaren sahip olmaya başladığımız özelliklerdir. Değiştirilebilir risk faktörleri ise sigara kullanımı, fiziksel aktivite gibi seçimi bizim elimizde olan durumlardır. Değiştirilebilir risk faktörleri ile ilgili daha sağlıklı seçimler yapmak kalp hastalıklarından korunmasını sağlayabilir. Bunun için;

• Sigara gibi tütün ürünleri kullanmayı bırakın. Kendiniz tüketmeseniz dahi içilen ortamda bulunmak pasif içici olmanıza neden olabilir. Bu nedenle tüketen kişilerin yanında bulunmayın.
• Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterin. Yağ, tuz, şeker gibi besinler kolesterolü yükseltici ve genel sağlık üzerinde de olumsuz etkilere sahiptir.
• Tansiyon hastası iseniz ilacınızı düzenli olarak kullanın ve doktorunuzun tavsiyelerine uymaya özen gösterin.Sürekli yüksek seyreden tansiyon atardamarların kalınlaşmasına neden olabilir.
• Obezite, diyabet gibi hastalıklar kalp hastalığına yakalanma riskini artırabilir.
• Hareketsiz bir yaşam tarzına sahip olmak kalp hastalığı da olmak üzere birçok hastalığın risk faktörleri arasında bulunur. Hareketli olmak vücutta iyi olarak bilinen kolesterolü artırır. Artan bu iyi kolesterol kalp hastalığına yakalanma riskini azaltabilir.
• Hayatınızdan stresi uzaklaştırın. Bunun için sevdiğiniz bir patikada sakin bir yürüyüş, yoga veya bir hobi edinmeyi deneyebilirsiniz.
• Kötü bir diş sağlığına sahip olmak da risk faktörleri arasında bulunabilir. Bu nedenle dişlerinizi düzenli olarak fırçalayıp diş ipi kullanmanızda fayda vardır.

Kalp Sağlığı İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Kalpte bir sorun olduğunu nasıl anlarız?
 Kalp hastalıkları erken dönemde bir takım belirtiler gösterebilir veya herhangi bir belirtiye sahip olmayabilir. Bazı erken dönem belirtileri şunlardır:

• Göğüs ağrısı
• Baş dönmesi
• Beklenmedik bayılma
• Bacaklarda şişlik
• Nefes darlığı
• Yorgunluk

Kalp hastalıkları ve nedenleri nelerdir?
 Kalp hastalıkları geniş bir hastalık grubudur. Kalp kapakçığında meydana gelen hastalıklar, kalp atışındaki düzensizlikler, doğuştan meydana gelenler, damar sertleşmesine bağlı olarak gelişenler gibi birçok türü bulunur. Kalp hastalığı nedenlerinden bazıları şunlardır:

• Sigara veya tütün ürünleri kullanımı
• Uyuşturucu kullanmak
• Aşırı alkol ve kafein kullanımı
• Bilinçsiz ilaç kullanımı
• Diyabet, yüksek tansiyon, obezite
• Hareketsiz yaşam
• Enfeksiyonlar
• Genetik problemler
• Tiroit hastalıkları
• Böbrek ile ilgili problemler

Kalp krizi ile kalp yetmezliği arasındaki fark nedir?
 Kalp yetmezliği ile kalp krizi sanılanın aksine aynı şey değildir. Kalp krizi koroner arterlerden biri tıkandığında meydana gelir. Damarda oluşan tıkanmadan dolayı kan kalp kasına ulaşmaz ve müdahale edilmediği takdirde kişi yeterli oksijen alamayabilir ve ölüm ile sonuçlanabilir. Kalp yetmezliği ise kalbin vücudun ihtiyacı olan miktardaki kanı pompalayamadığında görülür. Kalp yetmezliği doğuştan veya başka hastalıkların sonucunda görülebilir. Kalp yetmezliği yavaş gelişen bir durum iken kalp krizi ani olarak gelişir ve anında müdahale edilmesi gerekir. Kalp krizinin başlıca belirtileri arasında sol kol uyuşmasından bahsedilebilir. Herhangi bir şüphede 112’yi arayarak destek isteyebilirsiniz.

Kalp hastalıklarına karşı kalıtsal bir yatkınlığınız varsa ne yapabilirsiniz?
 Kalp hastalığı risk faktörleri arasında genetik bulunur. Ailede bir kalp hastalığının bulunması hastalığa yakalanma riskini artırabilir ancak bu kesinlikle yakalanacağınız anlamına gelmez. Kalp hastalığının birden fazla risk faktörü vardır ve maruz kalma oranı arttıkça hastalığa yakalanma riski artabilir. Genetik yatkınlık gibi sizin elinizde olmayan faktörleri geçerek daha sağlıklı seçimler yapmanız ilerleyen zamanlarda kalp hastalığı geliştirme riskiniz üzerinde olumlu bir etkiye neden olacaktır.
Kalp sağlığı için hangi besinler tüketilmelidir?
 Bazı yiyecek gruplarının kanda kötü kolesterol olarak bilinen LDL kolesterolü düşürdüğü ve bu sayede kalp sağlığı açısından faydalı olduğu bilinir. Bu besin grupları arasında;

• Ispanak, lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler
• Yulaf ezmesi, tam buğday ekmek gibi tam tahıllı ürünler
• Süt, peynir, yoğurt gibi yarım yağlı süt ürünleri
• Balık gibi omega-3 açısından yüksek ürünler
• Ceviz, badem fındık gibi kuruyemişler