Rota virüsü özellikle 2 yaş altındaki çocuklarda bağırsak iltihabına yol açan bir virüstür. Tüm dünyada 5 yaş altındaki çocuklar en az bir kez hastalığa yakalanmaktadır. Hastalık özellikle kış ve ilkbaharda salgınlar yapar. Ancak diğer mevsimlerde de görülebilir.
Rota Virüs Nasıl Bulaşır?
Rota virüsler ishalin ortaya çıkmasından önceki günlerde de dışkıda bol miktarda bulunur. Bulaşma; dışkı ile kontamine (bulaşık) su ve gıdalarla olur. Özellikle kreş, bakımevleri ve çocuk hastanelerinde salgınlar görülebilir. Aile içi yayılım sıktır.
Hastalık en çok 4-5 yaş arası kreş, bakımevinde kalan çocukları etkilemektedir.
Çok şiddetli sıvı kaybı yaparak küçük çocukların ölümüne yol açabilir. Hastalığın kuluçka süresi 2 gün, iyileşme süresi ise yaklaşık 1 haftadır. Rota virüs ishali geçirenler tekrar hastalığa yakalanabilir.
Rota Virüs Belirtileri Nelerdir?
Başlıca belirtileri genellikle 48 saatten az süren kuluçka dönemini izleyen ateş, kusma ile başlar. Sık, sulu, özellikle çok kötü kokulu kansız ishal belirtilere eklenir. İshal 5 – 7 gün sürebilir. Özellikle süt çocuklarında kusma, ishal nedeniyle dehidratasyon gelişebilir. Bağışıklık sistemi yetersiz olan hastalarda hastalık daha uzun ve ağır seyir gösterir.
Rota Virüs Tanısı Nasıl Konur?
Rotavirüs enfeksiyonunda hastalığın diğer patojenlere bağlı ishallerden klinik olarak ayrılması mümkün olmadığı için tanı mikrobiyolojik inceleme ile konabilir. Ancak vakalarda standart yaklaşım rehidratasyon ve destekleyici tedavi olduğu için ve tanı bu tedaviyi değiştirmeyeceği için mikrobiyolojik tanı çoğu durumda gerekli değildir.
Laboratuvar tanısı esasen güvenilir bir sürveyans için gerekir. Bütün vakaların değil, ama epidemiyolojik veri toplamak için yeterli sayıda vakanın tanısı hedeflenebilir. Ayrıca uzamış ishalli komplike vakalarda ve immün sistem yetmezliği olan konaklarda ayırıcı tanı için laboratuvar doğrulaması amacıyla test edilebilir. Tanı klinikte gereksiz antibiyotik tedavilerinin kullanımını da önlemektedir.
Rotavirüs ishalli çocukların dışkısı ile yüksek miktarlarda atıldığından tanı için dışkı örneği tercih edilir. Tanıda öncelikle başvurulan yöntemler antijenik yapıları saptamaya dayalı testlerdir
Rota Virüs Tedavisi Nasıldır?
Hastalık belirtisi gösteren kişilerin derhal hekime başvurmaları gerekmektedir. Hastalığın belirli bir ilacı yoktur. Hastalıktan korunmak için aşı geliştirilmiştir.
Tedavide başlıca amaç; kusma, ishale bağlı ortaya çıkabilecek dehidratasyonun önlenmesidir. Beslenme devam ettirilmelidir, mümkünse sık aralarla azar azar beslenme yapılmalıdır. Az yağlı gıdalar tercih edilmeli, çocuk anne sütü ile beslenme döneminde ise emzirme kesilmemelidir. Yenidoğan bebekler ve 3 ayın altındaki çocuklar anneden geçen antikorlar aracılığı ile enfeksiyondan korunurlar, hastalığı daha hafif geçirebilirler.
Rota virüs ishalinde antibiyotik vermek gereksizdir. İshal kesiciler sakıncalıdır. Hastalığın tedavisinde ana prensip kusmayı kesmek ve kaybedilen sıvıyı yerine koymaktır. Ateş için ateş düşürücüler kullanılır. Sıvı kaybı hafifse ve bebek alabiliyorsa ağızdan tuzlu şekerli sıvılar verilir. Yoğurtlu ve pirinçli çorbalar, patates ve muz verilebilir. İnek sütü azaltılır. Yağlı yiyecekler verilmez. Yoğun meyve sularından kaçınmak gereklidir.
Kusması çok şiddetli ve sıvı kaybı fazla olan bebekler hastaneye yatırılır. Damar yoluyla sıvı verilir. Azar azar ve sık sık beslenir. Rota virüs ishalinde klinik tabloyu sıvı kaybı belirler. Ağır sıvı kaybı durumunda böbrek yetmezliği gelişebilir hatta bebek kaybedilebilir. Bu nedenle bebeklerde ateş, kusma ve ishal geliştiğinde anne – babalar hemen doktora başvurmalı, hastalık kendiliğinden geçer diye beklememelidir.
Rota Virüsten Korunma Yolları Nelerdir?
Genel hijyen önlemleri bulaşmayı azaltır. El yıkama, enfekte vakaların izolasyonu, hastanelerde hastane kaynaklı ishali önlemede yardımcıdır. Virüs yakınmaların ortaya çıkışından 10 – 12 gün sonrasına kadar dışkı ile atılmaktadır.
Rota virüse karşı aşı uygulanmaktadır. İdeal aşılama 2. ay ile 3. ayda başlamalıdır.
Kimler Riskli Gruptadır?
Hastalık açısından kreşe veya bakımevine giden çocuklar ile çocuk hastanesinde tedavi gören çocuk hastalar risk grubundadır.
