Herhangi bir kaza, hastalık, akne gibi cilt rahatsızlıkları veya bazı ameliyatlar yara izi oluşmasına neden olabilir. Oluşan izler kendiliğinden iyileşme gösterebilir. Bununla birlikte kendiliğinden iyileşme göstermeyen yara izleri tıbbi tedavi gerektirebilir.
Yara İzleri Nasıl Oluşur?
Deride bulunan kalın cilt tabakasının (dermis) herhangi bir nedenden dolayı hasar görmesi sonucunda yara izleri oluşur. Vücut tarafından oluşan hasarın onarılması için yeni kollajen lifleri (vücutta doğal olarak oluşan bir protein) oluşturulur. Bu durum sonucunda deride yara izi görünümü ortaya çıkar. Oluşan yaranın tamamen iyileşme göstermesi ile birlikte bölgede iz oluşumu gözlenir.
Çoğu yara izinin dü ve soluk olmasına karşın izler vücutta farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Kabarık bir şekilde ortaya çıkan izlere hipertrofik veya keloid izler denir. Bu tür izlerin her ikisi de genç ve koyu ten rengine sahip olan bireylerde yaygın olarak oluşum gösterebilir.
Bazı yara izleri çökük veya çukurlu bir görünüme sahip olabilir. Bu tür bir yara izi, cildi destekleyen yapıların (örneğin yağ veya kas) hasar görmesi sonucunda ortaya çıkar. Bununla birlikte bazı ameliyatlar sonucunda sivilce izi benzeri yara izi oluşumu gözlenebilir.
Yara İzi Nasıl Geçer?
- E vitamini, kakao yağı kremi, silikon jel, soğan özü ürünleri ve vaseline ve aquaphor gibi çeşitli cilt bakım ürünleri gibi topikal uygulanan tedavilerin uygulanması yara sonucu oluşan iz görünümünün iyileşmesine katkı sağlayabilir.
- Büyük yara izlerinde izin boyutunu ve şeklini değiştirmek için ameliyat uygulaması yapılabilir. Uygulanan ameliyat yara izini tamamen ortadan kaldırmasa da görünümünün iyileşmesine destek olabilir. Bununla birlikte hipertrofik veya keloid skar (kabarık skar) durumlarında tedaviden kaynaklanan daha ciddi skarların yanı sıra skarlarda tekrarlama riski oluşabilir. Bu nedenle hipertrofik ve keloid skarlarda ameliyat uygulaması önerilmemektedir.
- Steroid enjeksiyonlar uygulamak yara izinin kabarık görüntüsünün iyileşmesine destek olabilir. Uygulanan enjeksiyon sonucunda keloid veya hipertrofik yara izlerinin görünümününde azalma oluşabilir. Bununla birlikte yara sonucunda oluşan kaşıntı ve ağrıyı hafifletmek için steroid enjeksiyon uygulaması yapılabilir.
- Düşük doz, yüzeysel radyoterapi uygulaması şiddetli keloid ve hipertrofik skar oluşumunun tekrarını önlemeye destek olabilir. Bununla birlikte bu tedavi sonucunda uzun vadeli yan etkiler oluşabilir. Bu nedenle yara tedavisinde radyoterapi uygulaması yalnızca aşırı durumlarda kullanılır.
- Yara izi tedavisinde cilt yüzeyinin özel ekipmanlarla çıkarılmasını içeren bir dermabrazyon uygulaması yapılabilir. Bu uygulama ile kabarık veya çökük bir yara izinin görünümü iyileştirilebilir. Bununla birlikte yüzeysel olan izler için daha az invaziv işlem içeren mikrodermabrazyon uygulaması da yapılabilir.
- Bazı yara izlerinin tedavisinde dermabrazyona benzer bir prosedür olan lazer uygulaması kullanılabilir. Farklı tipte lazerlerin kullanılması ile derinin yüzey katmanları kaldırabilir.
- Batık yara izlerini çevredeki cilt seviyesine yükseltmek için dolgu enjeksiyon uygulaması kullanılabilir. Etkisi kalıcı olmayan bu prosedürlerin düzenli olarak tekrarlanması gerekebilir.
- Kollajen üretimini uyarmak ve yara izlerinin görünümünü azaltmaya çalışmak için mikro iğneleme uygulaması yapılabilir. Bu yöntem ile kollajen uyarıcıları veya diğer ürünleri kullanmak için cilt yüzeyine birçok küçük delik açılabilir.
- Yara izi tedavisinde oluşan izin boyutunu küçültmek ve ağrı, kaşıntı, sertlik ve renk değişikliğini azaltmak için yara izinin dondurulmasını içeren kriyocerrahi uygulaması yapılabilir.
Bacaktaki Yara İzleri Nasıl Geçer?
Uygun olmayan tıraş yöntemleri, böcek ısırmaları, şeker hastalığı ve bazı fiziksel travmalar sonucunda bacak bölgesinde yara oluşabilir. Bacaklarda oluşan yara izlerinin görünümleri evde uygulanan bakımlar veya profesyonel tedaviler ile iyileşme gösterebilir. Bacaklarda yara izinin iyileşmesine katkı sağlayan uygulamalardan bazıları şu şekildedir:
- Kimyasal Peeling: Bacaklardaki yara izleri için uygulanan kimyasal peeling, bitki bazlı bir solüsyon kullanarak hafif yara izlerini azaltmada kullanılan güvenli bir tedavi yöntemidir. Uygulanan peeling hasarlı katmanları kaldırarak gözle görülür şekilde daha pürüzsüz, renk ve doku açısından normal görünüme daha yakın bir cilt dokusu oluşumuna destek olur.
- Lazer Tedavisi: Bacaklardaki yara izleri için lazer tedavisi, yeni kollajen üretimini destekleyerek yara izlerinin görünümünü ve kalınlığını mümkün olduğu kadar iyileştirmeye destek olan bir tedavi yöntemidir.
- Steroid Enjeksiyonları: Bir doktor tarafından triamsinolon içeren steroid enjeksiyonlarını doğrudan keloidal skarlara uygulanır. Uygulanan enjeksiyon sonucunda izler düzleşir ve daha az belirgin hale gelir.
- Dermabrazyon: Dermabrazyon, cildin üst ve dermal katmanlarını kontrollü bir şekilde yaralayan küçük bir cerrahi ve invaziv cilt yenileme prosedürüdür. Bu işlem deneyimli dermatologlar tarafından uygun koşullarda gerçekleştirir. Dermabrazyon işlemi bacaklardaki daha derin girintili izlerin veya sivilce izlerinin tedavisinde faydalı bir uygulamadır.
- Cilt Aydınlatıcı Kremler: Bu tür topikal uygulamalar, yara iziyle ilişkili hiperpigmentasyonun azaltılmasına yardımcı olur. Hiperpigmentasyonun azalması sonucunda yara izlerinin görünümünü azalabilir.
Bu tür uygulamalar bacak bölgesinde oluşan iz görünümünü iyileştirmeye katkı sağlayabilir.
Eski Yara İzleri Nasıl Geçer?
Erken dönemde tedavi edilmeyen yara izinin iyileşmesi daha zor olabilir. Yara izi tedavisinde uygulanan yöntemler geçmişten gelen izlerin iyileşmesine katkı sağlayabilir. Bununla birlikte ev ortamında uygulanabilecek olan bazı yöntemler de eski yaraların iyileşmesine yardımcı olabilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Aloe Vera Jeli: Aloe vera jeli, yara izlerinin hafiflemesine katkı sağlayan uygulamalardan biridir. Aloe vera jelinin yara izine sürülmesi iz görüntüsünün iyileşmesine katkıda bulunabilir.
- Bal: İltihap önleyici özelliklere sahip olan balın yaraya sürülmesi iz görünümünü iyileştirmeye destek olabilir.
- Hindistan Cevizi Yağı: Hindistan cevizi yağı, egzama da dahil olmak üzere çeşitli cilt rahatsızlıkları olan kişiler için faydalı olabilir. Hindistan cevizi yağının yara bölgesine uygulanması iz görünümünün iyileşmesine katkı sağlayabilir.
- Limon: Limon cildin hiperpigmentasyonunu önlemeye yardımcı olan özelliklere sahiptir bir besindir. Bu özelliği ile limon yara izlerinin görünümünü iyileştirmeye yardımcı olabilir.
- E Vitamini Yağı: E vitamini yağının yara bölgesine sürülmesi iz görüntüsünün iyileşmesine katkıda bulunabilir.
Yara İzi Oluşumu Önlenebilir Mi?
Uygulanacak olan bazı yöntemler yara izi oluşumunu önleyebilir. Bu yöntemlerden bazıları şu şekildedir:
- Yaralı bölgeyi soğuk veya ılık suyla durulamak,
- Yara bölgesini kuru tutmak,
- Enfeksiyonu önlemek için hijyen kurallarına dikkat ederek antibakteriyel bir merhem sürmek,
- Yara oluşan bölgeyi bir bandajla örtmek,.
- Yara iyileşmeye başladığında, etkilenen bölgede yeni derinin büyümesini teşvik etmek için uygun nemlendiriciler kullanmak,
- Yarayı/kabuğunu koparmaktan kaçınmak,
- Cilt renginin solmasını önlemek için güneş kremi kullanmak.
Bu tür uygulamalar yara izi oluşmasını önlemeye yardımcı olabilir.