Fibromiyalji, yorgunluk, uyku bozukluğu, depresyon, sindirim ve idrar sorunları eşliğinde kronik ağrılı bir yumuşak doku romatizmasıdır. Fibromiyalji, insanları fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak etkiler. Fibromiyalji tam anlamıyla kaslardaki, bağlardaki ve tendonlardaki ağrıdır. Ancak bu hastalık, ağrıdan çok daha fazlasıdır ve kişiden kişiye değişen diğer birçok semptomla kendini gösterir.
Fibromiyalji nedenleri nelerdir?
Fibromiyaljiye neyin yol açtığı henüz tam olarak saptanamamıştır. Fakat uzun yıllar süren araştırmalar neticesinde bazı faktörlerin hastalığı tetiklediği anlaşılmıştır. Bu faktörler arasında şunlar bulunur:
- Enfeksiyonlar: Daha önceden geçirilmiş çeşitli enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilir veya belirtileri kötüleştirebilir.
- Genetik faktörler: Sıklıkla aile üyeleri arasında da görülür. Araştırmacılar, bazı genetik mutasyonların fibromiyalji gelişiminde rol oynayabileceğini düşünmektedir.
- Stres: Fiziksel ya da duygusal travma gibi bir stres kaynağı vücutta aylar veya yıllar boyunca devam eden uzun süreli etkilere yol açabilir. Stres, fibromiyaljiye katkıda bulunabilecek hormonal bozukluklarla ilişkili bulunmuştur.
- Kişilik yapısı: Daha çok hassas yapılı, mükemmeliyetçi ve olaylardan çabuk etkilenen kişilik yapısına sahip bireylerde görülür.
- Travma: Fiziksel ya da duygusal travma yaşayan insanlarda fibromiyalji ortaya çıkabilir. Rahatsızlık travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur.
Fibromiyaljinin ana semptomu yaygın ve kronik ağrıdır. Genellikle, etkilenenler onu sertlik, yanma, vurma, uyuşma ve karıncalanma gibi derin kas ağrısı olarak tanımlar. Bazen eklemler veya kaslar şişmiş hisseder.
İnsanların kronik yaygın ağrılar yaşamalarına neden olan faktörler halen tam olarak anlaşılamamıştır. Bazı teoriler çeşitli faktörlere bağlı olarak beynin ağrı eşiğini düşürdüğünü ve önceden acı vermeyen bir şeyin zaman içinde çok acı verici hale geldiğini belirtmektedir. Bir başka teoriye göre, vücuttaki sinirler ve reseptörler uyarılara daha duyarlı hale gelir. Bu bireylerin ağrı sinyallerine aşırı tepki verebilecekleri ve gereksiz ya da abartılı acılar hissetmeleri anlamına gelir.
Nedenler net olmasa da, fibromiyalji atakları stres, fiziksel travma veya grip benzeri alakasız sistemik bir hastalığın sonucu olabilir. Beyin ve sinir sisteminin normal ağrı sinyallerini yanlış yorumlayarak aşırı tepki göstermesi beyindeki bir kimyasal maddedeki dengesizlikten kaynaklanabilir.
Fibromiyalji ağrı noktaları nereleridir?
Fibromiyaljide sıklıkla tetik noktalar veya hassas noktalar olarak adlandırılan vücut alanları bulunur. Fibromiyalji noktaları, hafif basınç uygulandığında bile ağrıya neden olabilen 18 farklı alanı içerir. Günümüzde, bu noktalar fibromiyaljiyi teşhis etmek için nadiren kullanılır. Bunun yerine, bu noktalar şüphelenilen hastalıkları dışlamanın bir yolu olarak tercih edilebilir. Bu tetik noktalarının neden olduğu ağrı, vücudun birçok bölgesini etkileyen tutarlı künt bir ağrı olarak tanımlanabilir. Eski yönteme göre bilinen 18 tetik noktasının en az 11’inde yaygın ağrı ve hassasiyet varsa kişiye fibromiyalji tanısı konur. Tetik noktalarından bazıları şunları içerir:
- Başın arkası
- Omuz üstleri
- Üst göğüs
- Kalçalar
- Dizler
- Dirsekler
Fibromiyalji belirtileri nelerdir?
Yukarıda sözü edilen hassas noktalarda ağrı dışında fibromiyaljide görülen başka belirtiler de vardır. Fibromiyalji belirtileri aşağıda sıralanmıştır:
- Yorgunluk
- Uyku problemleri
- Uzun süre uykuya rağmen dinlenmiş hissetmemek ve yataktan kalkmakta zorlanmak
- Baş ağrısı
- Depresif ruh hali
- Kaygı
- Odaklanmada veya dikkat vermede zorluk
- Alt karın bölgesinde ağrı
- Nefes almada zorlanma
- Kulaklarda çınlama
- Egzersize karşı dirençsizlik ve çabuk yorulma
Fibromiyalji tedavisi nasıl yapılır?
Fibromiyalji tedavisinin hedefi ağrıyı yönetmek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Yaşam biçimi değişiklikleri ve ilaç kullanımını içeren iki aşamalı bir yaklaşım olarak düşünebilirsiniz..
Tedavide ağrı kesici, kas gevşetici ve antidepresan ilaçlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Fizik tedavi, tamamlayıcı tıp yöntemleri ve rahatlama teknikleri etkili sonuçlar verebilir. Tedavide; akupunktur, meditasyon, yoga, masaj terapisi, dengeli ve sağlıklı bir diyet, düzenli egzersiz ve geceleri yeterince uyumak da etkili olacaktır.
