İleostomi, ince bağırsağın (ileum) bir ameliyat ile karın ön duvarına ağızlaştırılmasıdır. Her yaş grubunda farklı sebeplerle gerçekleştirilen ağızlaştırma işlemlerinin ortak amacı geçici veya kalıcı bir süre için bağırsak içeriğinin karın duvarından boşalmasını sağlamaktır. Normalde ince bağırsaklardaki gıda artıkları kalın bağırsaklarla geçer ve makat yoluyla atılır. İleostomi yapılan olgularda ise gıda artıkları doğrudan karın duvarına yapıştırılan bir torba ile boşaltılır.
İleostomi genellikle karnın sağ alt kısmında açılır. Değişik nedenlerle kalın bağırsak ve rektumun ameliyatla tamamen alındığı ya da devre dışı bırakıldığı durumlarda ileostomi açılır. İleostomiler amaçlarına göre geçici veya kalıcı olabilir.
İnce bağırsak (barsak) içerikleri sulu olması nedeni ile ileostomi torbasına gelen artıklar / dışkı sıvı haldedir. Bu nedenle torbanın günde bir kaç kez boşaltılması gerekebilir.
Rektum Ameliyatından Sonra İleostomiye İhtiyacım Olur Mu?
Rektum kanseri nedeni ile ameliyat edilen çoğu hastada geçici olarak ileostomiye gerek duyulur. İleostomi sayesinde dışkı bir torbaya toplanır ve daha ilerideki kolorektal anastomozun (bağırsağın dikiş hattının) iyileşmesi için zaman kazanılır. Geçici ileostomiler anastomoz iyileşene kadar bu bölgeden dışkı geçmesini önlediği için anastomozdan olacak kaçakları da önler. Rektum ameliyatlarının en korkulan yan etkisi olan anastomoz kaçağı olasılığının en aza indirilmesi çok önlemlidir. Aksi takdirde anastomoz kaçağı olan vakalarda dışkı karın zarının iltihaplanmasına neden olabilir. Çok ağır seyreden ve ölüm riski olan bir komplikasyondur.
Geçici ileostomiler ilk ameliyattan yaklaşık 2-3 ay sonra kapatılabilir. Bazı durumlarda örneğin hasta ilaç tedavisi alıyorsa bu süre 6-7 aya kadar uzayabilir. İleostomiyi kapatmadan önce anastomoz (dikiş hattı) güvenliği çekilen röntgen filmleri ile kontrol edilir. Bir sorun yok ise ileostomi kapatılır. Rektum kanseri ameliyatı nedeni ile ameliyat olan, radyoterapi (ışın tedavisi) ve Kemoterapi alan hastalarda ise bu tedaviler bittikten sonra ileostomi kapatılabilir.
İleostomi kapatıldıktan sonra hasta normal yoldan dışkılama işlevini tekrar kazanır. İlk günlerde dışkı kontrol problemleri gözlenebilir. Zaman içinde bağırsak hareketleri normale döner.
İleostomi ve Kolostomi Yaşam Kalitesini Etkiler Mi?
Çoğu insan torba ile yaşam kalitesinin hiçbir zaman önceki gibi olmayacağını düşünür. Hiç şüphesiz ilk zamanlar torba (stoma) ile yaşam çok sıkıntılı olabilir. Fakat zaman içinde hastalar bu duruma adapte olur ve eskiden yaptığı tüm aktiviteleri yapabilirler. Hastalar kendileri söylemedikçe hiç kimse onların torba ile yaşadığını dışarıdan bakarak anlayamaz. Torba giysilerinin altında ve kokuya neden olmadığı için etraftan fark edilmesi pek kolay değildir. Hastalar zaman içinde eskiden yaptıkları tüm sporları yapabilecek duruma gelirler.
Stomalı bireylerde fizyolojik ve sosyal sorunların yanı sıra psikolojik sorunlarda görülmektedir. Bunların arasında beden imgesinde değişme, depresyon, cinsel sorunlar vb. yer almaktadır. Ameliyat sonrasında hastaların stomaya uyumu uzun zaman alabilmektedir. Stomalı hasta kendini normal bir kişi olarak kabul etmeyebilir, işe yaramadığını ve artık normal bir yaşam süremeyeceğini düşünebilir. Oysa stomalı bireylerin karşılaştıkları bu sorunlar uygun bakım ile önemli ölçüde azaltılabilmekte ve hatta zamanla tamamen önlenebilmektedir.
