Bilimsel adı Sarcoptes Scabiei olan mikroskobik sekiz bacaklı akarların sebep olduğu bir enfestasyondur Uyuz Hastalığı. Bu hastalıkta uyuz böceklerinin dişileri derinin dış tabakasına yumurlarını bırakır. Bunun sonucunda deride alerjik bir tepkime oluşur ve hastalarda şiddetli kaşıntı ve döküntüler ortaya çıkar.
Hastalığın bulaşması akarların kişiden kişiye teması uzun süreli deri teması sonrasında olur. Yatak, çarşaf, havlu gibi paylaşılan kişisel eşyaların ortak kullanımı da hastalığın yayılmasına neden olur. Bu nedenlerle aile bireyleri, arkadaşlar ve cinsel partnerler arasında yayılım sıktır. Kısa süreli el sıkışması, sarılma gibi temaslar genellikle bulaşmaya yol açmaz. Hayvan uyuzu insanlara bulaşmaz bu nedenle evcil ve sokak hayvanlarının bulaşla ilgisi yoktur.
Belirtiler genellikle bulaştan 4-6 hafta sonra ortaya çıkar.
Sıklıkla gece kaşıntısı, vücutta sinek ısırığı, sivilce benzeri döküntüler, su kabarcıkları ve kaşımaya bağlı yaralar izlenir. Özellikle göbek etrafı, parmak arası, el bileği, cinsel organ ve göğüslerde lezyonlar sıktır. Bebek ve çocuklarda baş-boyun, el ve ayaklarda lezyonlar şiddetlidir. Erken dönemde hastalığın tanısı atlanabilir. Tipik tanı koydurucu bulgu, derinin hemen altında çizgi şeklinde izlenen tünel adı verilen kabarık çizgilerdir. Ancak muayene sırasında hastaların yoğun kaşımaları nedeniyle bu tünelleri görmek zordur. Çocuk ve yaşlılarda belirtiler daha şiddetli ortaya çıkmaktadır.
Tanı dermatoloji uzmanınızın yapacağı muayene ile konulabilir. Nadiren sağlam tünellerden kazıntı alınarak parazit mikroskopta görülebilir.
Uyuz Kendiliğinden Geçer Mi?
Uyuz hastalığı kendiliğinden iyileşmez, tedavi şarttır.
“Peki, uyuz hastalığına ne iyi gelir?” derseniz hastalık sadece akarları öldüren reçeteli ilaçlarla tedavi edilebilir. En yaygın tedavi, uyuz kremleri veya losyonlarının boyundan aşağıya tüm vücuda doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde uygulanmasıdır. Bu krem ya da losyon vücut üzerinde 8 – 14 saat bekletilir ve sonrasında yıkanılır.
Kullanılan krem ve losyonlar arasında permetrin içeren kremler, sülfürik merhemler, lindan içeren losyonlar, krotamiton içeren kremler ve benzil benzonat losyonları bulunmaktadır. Bazı durumlarda uyuz tedavisi için hap reçete edilebilir. Kullanılan ilaca bağlı olarak tedavi üç güne kadar sürer.
Özellikle geceleri yoğunlaşan kaşıntıyı gidermek için antihistaminik haplar ya da hidrokortizon kremleri kullanılabilir. Ancak hidrokortizon kremi uyuz uyuz döküntülerinin görünümünü değiştireceği için durumu teşhis etmeyi zorlaştırabilir.
Yine tedavinin en önemli kısımlarından biri hastanın çevresinde temaslı olduğu herkesin tedavi olmasıdır. Aksi takdirde hastalık tekrar çevreden kapılabilir. Akar yumurtaları deride kalabileceği için tedavinin 1 hafta sonra tekrarlanması önerilir.
Uyuz akarları kıyafetlerin, yatak takımlarının, mobilyaların veya havluların yüzeyinde iki ila üç gün yaşayabilir. Geride bırakılmış akarların öldüğünden emin olmak için, kullanılan çarşafları ve kıyafetleri sıcak suda (60 derecede) yıkamak ve ideal olarak sıcak bir kurutucuda kurutmak gereklidir. 60 derecede yıkanamayan eşyalar yedi gün boyunca ağzı sıkıca kapalı plastik bir torbada tutulmalıdır.
