Beslenme sağlık için önemlidir. Sağlıksız bir diyet metabolizmaya zarar verebilir, kilo alımına yol açabilir ve aynı zamanda karaciğer ve kalp gibi organlara olumsuz etkileyebilir. Bununla birlikte besinlerin etkilediği diğer bir organ ise cilttir. Sağlıklı beslenmek, cilde iyi gelen besinler tüketmek, cildi uygun bir diyetle desteklemek sağlıklı görünen, ışıl ışıl bir cilt için çok önemlidir.
Örneğin akne bir keratinizasyon durumu veya cilt hücrelerinin devrinin bozukluğudur. Tutulan hücreler, zayıf cilt döngüsü, yağ bezlerinin ve gözeneklerin tıkanması ve yüzeyin altında protein ve sebumun (cilt doğal yağı) tutulması sonucu meydana gelir. Akneye neden olan bakteri olan P. acnes, protein ve yağlarla beslenir. Cilt yenileme döngüsünün, bazıları tüketilen gıdalardan etkilenen birçok aşamadan oluşmaktadır.
Deri de dahil olmak üzere insan vücudu sürekli olarak inşa edilmektedir. Ayrıca cilt, yemeklerden alınan vitaminleri ve besinleri kullanarak onarılır ve yeniden oluşturur.
Meyve ve sebzeler, kepekli tahıllar, baklagiller, yağsız et ve sağlıklı yağlar açısından zengin bir diyet, cilt için iyi olan besinler açısından zengindir. Genel olarak, sağlıklı cildi uygun bir diyetle desteklemek, iyi beslenme alışkanlıklarını benimsemekle ilişkilidir.
Cilde iyi gelen besinler:
1. C Vitamini
C vitamini sağlık için hayati bir besindir. Cildin, kemiklerin ve kan damarlarının korunmasına ve oluşmasına katkı sağlar. Aynı zamanda da bir antioksidandır. Askorbik asit olarak da adlandırılan C vitamini, cilt sağlığını korumada önemli bir rol oynayan suda çözünür bir besindir. Topikal C vitamininin anti aging, antioksidan, anti pigmenter özellikleri sayesinde çok çeşitli klinik uygulamalara sahip olduğu klinik olarak kanıtlanmıştır. C vitaminin cilde birçok faydası bulunmaktadır. Bu faydalarından bazıları eşit bir cilt tonu sağlamak, siyah nokta görünümünü azaltmak ve yaraların iyileşmesine katkı sağlamaktır. C vitamini kaynakları arasında portakal, limon, greyfurt, çilek, brokoli, brüksel lahanası, biber, kivi, maydanoz ve domates bulunur.
2. Çinko
Çinko, ciltteki yağ bezlerinin normal işleyişinde rol oynar ve cilt hasarını onarmaya ve cildi yumuşak ve esnek tutmaya yardımcı olur. Çinko açısından zengin besinler arasında balık, yağsız kırmızı et, kepekli tahıllar, kümes hayvanları, fındık, kabak çekirdeği, ceviz, badem, balık ve karides ve istiridye gibi kabuklu deniz ürünleri bulunur. Cildin dış tabakası, altındaki tabakadan beş kat daha fazla çinko mineraline sahiptir. Çinko ciltteki yaraların iyileşmesine yardımcı olur. Hücrelerin genişledikçe bölünmeleri ve uzmanlaşmaları için hücre duvarlarının sabit tutulması gerekir.
3. Koenzim Q10
Koenzim q10 (CoQ10), vücuttaki tüm hücrelerde bulunan yağda çözünen bir bileşiktir. Tüm hücreler, yağda çözünen bir molekül olan koenzim q10 (CoQ10) içerir. Diğer enzimlerin düzgün çalışması için gerekli olduğu için bu bileşiğe koenzim denir. Hücrelerin enerji üretimi için CoQ10 gereklidir. Özellikle hücrenin mitokondrisinde kullanılır. Enerji üretmek için elektronlar kimyasal yollarla hareket eder. CoQ10 elektronları taşıdığı için burada önemli bir rol oynar. Bu durum, daha sonra cilt sağlığı ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere normal hücresel işlemler için kullanılan enerjiyi sağlar. Cilt, hücrelerin DNA’sına zarar verebilecek bir serbest radikal kaynağı olan güneşin UV ışınlarına maruz kaldığında zarar görür. CoQ10’un güçlü antioksidan işlevi, cildi moleküler düzeyde güneşin zararlı etkilerinden ve serbest radikallerin zararlarından korunmasına katkı sağlar. CoQ10 aynı zamanda güçlü bir antioksidandır. Ayrıca, insan vücudu tarafından doğal olarak üretilen yağda çözünen tek antioksidandır. Koenzim Q10 balık, ıspanak, brokoli, yer fıstığı, mercimek, portakal, tavuk, çilek, karnabahar, karaciğer ve böbrek gibi gıdalarda bulunur.
4. E Vitamini
E vitamini, anti-inflamatuar özelliklere sahip, yağda çözünen önemli bir maddedir. E vitamini, C vitamini gibi bir antioksidandır. Cilt bakımındaki birincil rolü, cildi güneşin zararlarından korumaktır. Cilde uygulandığında E vitamini güneşin zararlı UV ışınlarını emer. Vücudun UV ışınlarının neden olduğu hasarı azaltma yeteneğine foto koruma denir. Bu, kırışıklıkları ve koyu lekeleri önlemeye yardımcı olabilir. E vitamini vücut tarafından cildin gözeneklerinden salgılanan yağlı bir madde olan sebum yoluyla üretilir. Sebum, cildin bakımlı kalmasına yardımcı olur ve uygun dengede olduğunda kuruluğu önler. Özellikle kuru cildiniz varsa, E vitamini sebum eksikliğini gidermenize yardımcı olabilir. E vitamini ayrıca cilt tahrişini hafifletmek için kullanılabilir. E vitamini çeşitli yemeklerde, takviye olarak ve topikal uygulamalarda bir bileşen olarak bulunabilir. E vitamini bakımında zengin besinler arasında somon, brokoli, ıspanak, buğday tohumu, fındık, zeytinyağı, balkabağı, ay çekirdeği, kereviz ve kaju gibi çeşitli sebze, meyve ve bitkisel yağlar bulunur.
5. A Vitamini
Cildin hem üst hem de alt katmanları A vitaminine ihtiyaç duymaktadır. A vitamini kolajeni parçalayan süreci kesintiye uğratarak güneşin zararlı etkilerini engeller. Saç köklerinin çevresindeki yağ bezlerinin çalışmasına katkı sağlar. A vitamini cilt, göz ve üreme sağlığı ile immünolojik fonksiyon için gerekli bir besindir. Topikal olarak tedavi edildiğinde cilt, A vitaminini kolayca emen retinoid duyarlı bir organdır. Retinol, yeni cilt hücrelerinin büyümesini destekler. Vücuda yeterli A vitamini alınmadığında ciltte kuruma görülebilir ve kaşıntı oluşabilir. Bir araştırmaya göre, retinol eksikliği saç köklerinde aşırı keratin ile karakterize bir bozukluk olan foliküler hiperkeratozu da indükleyebilir. Bunun bir sonucu olarak ciltte kabarık papüllere neden olur. A vitamini bakımından zengin besinler arasında somon, karides, tatlı patates, lifli yeşillikler, havuç, mango, domates ve süt, tereyağı ve çedar peyniri gibi süt ürünleri yer alır.
6. Omega 3
Omega-3 yağ asitleri, vücutta önemli bir rol oynayan ve çeşitli sağlık avantajlarına sahip olabilen bir tür esansiyel yağ asitleridir. Vücut tarafından üretilmediği için omega-3 açısından zengin gıdalar tüketilmelidir. DHA (dokosaheksaenoik asit), EPA (eikosapentaenoik asit) ve ALA (alfa-linolenik asit) omega-3’ün en önemli üç formdur. DHA ve EPA genellikle hayvan diyetlerinde ve alglerde bulunurken, ALA çoğunlukla bitkilerde bulunur. Yağlı balıklar, keten tohumu, chia tohumu, keten tohumu yağı ve ceviz omega-3 yağ asitleri kaynaklarındandır. Omega-3 bakımından zengin bir diyet programı, aknenin oluşumunu önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olur. Buna ek olarak omega-3’ler cildi güneş yanıklarına karşı direncini artırabilir, UV’ye maruz kaldıktan sonra ciltte oluşan kızarıkların şiddetini azaltabilir ve belirli ışığa duyarlılık bozukluklarının semptomlarını hafifletmeye katkı sağlayabilir. Ayrıca omega-3’ler cildi nemlendirebilir ve tahriş edici maddelerden ve atopik dermatit ve sedef hastalığı gibi cilt bozukluklarından korumaya yardımcı olur.
